Ik moet iets bekennen. Ik kom vaak op Schaaksite en lees vrijwel alles, maar de boekenrubriek sla ik meestal over. Dat ligt natuurlijk niet aan de recensenten; alles wat lijkt op serieus met schaken bezig zijn heeft me nooit getrokken. Hopelijk hebben jullie medelijden met mijn teamgenoten, die vaak na een uur naar mijn rokende ruïnes moeten kijken (zelf doet dat me nooit veel).
Maar toch ga ik hier een boek bespreken!
Lees meer >
Mijn elfde recensie behandelt het boek The Chess Bible – Most Instructive Tips, Axioms, One-Liners & Mantras van Krishnan “Vishnu” Warrier (1991). “Wie is in godsnaam Vishnu Warrier?” Een of andere GM uit India? Nee, Vishnu is in de VS geboren en is een expert-schaker. Expert als in: rating tussen 2000 en 2199. Bij 2200-fide mag je je immers CM noemen. Dit wetende word je onwillekeurig geraakt door de kwaliteit van dit boekwerk.
Het seizoen is alweer even bezig en het is daarom niet verwonderlijk dat er ontzettend veel schaakboeken verschijnen. Hoewel de kosten, ook voor uitgevers, de spuigaten uitlopen – denk aan de hoge prijzen van papier, brandstof voor het vervoer e.d. – weerhoudt dat ze er kennelijk niet van om de productie op peil te houden. Zoals u van ons gewend bent, proberen we met Schaaksite elke vrijdag een recensie van een (recent verschenen) boek te plaatsen.
Fischer beweerde ooit over de zet 1. e2-e4 “it is the best by test!” Op die uitspraak valt wel het een en ander af te dingen. Uit een overzicht van alle partijen gespeeld met e4 en d4 blijkt dat d4 wat beter scoort. Dat is niet alleen de bewering in het voorwoord van dit boek, maar ChessBase heeft ook een duit in het zakje gedaan. Een van de redenen waarom e4 wat minder lijkt te scoren is de Siciliaanse opening. Zwart stroopt zijn mouwen op en zegt tegen zijn tegenstander:
“Kom maar op, maak er maar een gevecht van!”
Zelf speel ik al zo’n beetje mijn hele leven Siciliaans. Het is inderdaad een heerlijke vechtopening. De keren dat ik slecht tot verloren heb gestaan, kan ik echt niet meer tellen. Maar wat ik wel weet is dat door die chaos op het bord menig tegenstander faalde in goede of gewonnen stelling en ik toch nog een half of heel punt scoorde.
Lees meer >
In het Engels zeggen ze altijd ‘never judge a book by its cover’. Het boek *Cognitive Chess, Improving Visualization and Calculation Skills* van Konstantin Chernyshov is niet een boek dat ik per se zal prijzen, noch een boek dat ik zou afraden. In dit geval geloof ik dat de verwachtingen die ik had gewoon niet overeenkwamen met de wat het was/de realiteit.
Toen ik dit boek kreeg (zonder vooraf veel onderzoek te hebben gedaan),
Lees meer >
De nieuwe van IM Jeroen Bosch, How to Out-Prepare Your Opponent (2022), zal het op de schaakboekenmarkt goed doen. Schakers zijn al eindeloos gefascineerd door de strijd om het openingsvoordeel, maar de omslag is ook een feest voor de ogen (zie onderaan). Voor de boekenworm is het dan weer fijn dat er achterin een uitgebreide index met spelersnamen en openingen is opgenomen, met een uitgebreide literatuurlijst. En had ik al gezegd dat niemand minder dan Anish Giri het voorwoord schreef?
Een lange periode van onderdrukking, daar gaat dit boek over. Een periode van stalinisme en de impact daarvan op de schaakwereld. Bekijk de recensie in de video hieronder, en leer meer over het boek. Daarnaast zitten er ook schaakfragmenten in, uiteraard uit het boek.
Boekrecensie ( met schaakfragmenten) | The Lubyanka Gambit – YouTube
Tibor Károlyi (*1961) is een Hongaarse internationaal meester, auteur en schaaktrainer, die onder andere Peter Leko en Judit Polgar tot zijn oud-leerlingen mag rekenen.
De aanleiding tot het schrijven van het boek vormt, zoals de auteur zegt in het voorwoord, het 50-jarig jubileum van de beroemde WK-match tussen Bobby Fischer en Boris Spassky die in 1972 werd gespeeld op IJsland. Geen enkel wereldkampioenschap schaken heeft ooit zo veel media-aandacht gekregen en het is de vraag of dat ooit overtroffen gaat worden, aangezien dit evenement zich voltrok in de context van de Koude Oorlog, waarbij Fischer voor de Verenigde Staten uitkwam en Spassky voor de Sovjet-Unie. De enorme hoeveelheid berichtgeving vanuit verschillende perspectieven heeft ertoe geleid dat bronnen elkaar regelmatig tegenspreken, wat het schrijven van het boek des te uitdagender en interessanter heeft gemaakt.
Dit jaar markeert tevens het zesde lustrum van de revanchematch van 1992 tussen beide spelers, waaraan ongeveer een derde van de inhoud van het boek aan is gewijd. Dit maakt de titel van het boek enigszins misleidend omdat deze tweede match symbolisch van aard was terwijl de spelers in 1972 daadwerkelijk om de wereldtitel streden. De auteur erkent dat het niet zijn plan was om te veel aandacht te besteden aan de revanchematch, maar vanwege de belangstelling die deze partijen wekten alsook het belang van Fischers terugkeer na een pauze van twintig jaar leidde ertoe dat ook de tweede match een volwaardige plek heeft gekregen naast de daadwerkelijke match van de eeuw.
Opbouw
Het boek bestaat uit drie delen, die elk in meerdere hoofdstukken zijn onderverdeeld. Het eerste deel, World Championship Preparation, behandelt de voorbereidingen van beide spelers en de prelude tot de eerste match. Het middelste en grootste deel, The Match of the Century, behandelt het wereldkampioenschap van 1972 en het laatste deel, The Rematch, gaat over de revanchematch van 1992. Beide delen die over de matches gaan hebben elk een inleiding en een epiloog, en per hoofdstuk worden steeds enkele partijen behandeld.
Fragment
Hoewel alle partijen al uitgebreid geanalyseerd zijn, slaagt de auteur er toch in om nieuwe inzichten te bieden. Een voorbeeld is de volgende woelige stelling uit de dertiende partij van de eerste match, waarin het feit dat de beste schakers van dat moment zo veel onnauwkeurigheden maakten wel aangeeft wel aan hoe complex de partij is. In het eindspel heeft Fischer, ondanks de ongelijke lopers, uitstekende winstkansen gekregen omdat de vrije a-pion veel sterker is dan de witte d-pion.
Inleiding
Mijn tiende recensie behandelt het boek: The Passed Pawn – Power of the Passer van Efstratios Grivas (1966). Zie voor de introductie van Grivas in mijn vorige recensie want die gaat ook over een boek van hem. Wat wel het weten waard is, is dat Grivas dit boek opdraagt aan zijn beste vriend ooit, FM Antonios Vragoteris (1964-2021), die in de zomer van 2021 overleden is. Dit is Grivas’ eerste boek dat hij na de dood van zijn vriend heeft kunnen schrijven. Ook dit boek van Grivas heb ik van kaft tot kaft gelezen. Alle 103 partijen met alle analyses zijn in huize De Hert op het bord gekomen!
Opbouw
Een voor mij heel bijzondere opbouw. Ik ging er voetstoots vanuit dat alle voorbeelden over het eindspel zouden zijn. Wat heb je toch aan een vrijpion in het middenspel? Nou, dat blijkt wel degelijk van belang en Efstratios besteedt dan ook het eerste deel van zijn boek aan wat hij noemt de Middlegame Handling, de eerste 81 bladzijden. Daar ga ik expres niets over zeggen! Ik vermoed dat u net zo nieuwsgierig bent als ik en ik ga niet de krenten uit de pap pikken; koopt u daarvoor toch zelf dit prachtige boek! Over het tweede deel, uiteraard: Endgame Handling, wil ik wel een en ander zeggen. Mij is altijd geleerd: de kandidaat-vrijpion voorop. Laten we zeggen: wit heeft pionnen op a4 en b4, zwart heeft een pion op a6. Beginnen met 1.b5, dan wordt er geruild, 1…axb5 2.axb5, en dan ben ik blij. Nee dus, niet altijd! Dit is voor iemand van mijn niveau erg leerzaam! Het voorbeeld komt uit een van Grivas’ eigen partijen. Zoals in mijn vorige recensie te lezen valt, meent Grivas dat er bij het schrijven van een boek, eigen materiaal getoond moet worden. Tussen haakjes: dit boek telt 24 partijen (van de 103) van Grivas zelf. Terug naar die 1.b5-zet, deze komt uit partij 49: Grivas – Panagopoulos (Athene 1981). En juist nu wint: 1.a5! Deze techniek is die van de verborgen vrijpion. Waarom is dit dan geen schaaktechnisch fragment? Nee, voor het schaaktechnisch fragment wil ik putten uit hoofdstuk 11 over de verbonden vrijpionnen. Dat is me toch een zootje ongeregeld, de meest fantastische partijen. Een van die partijen is Timofeev – Khismatullin (Moskou 2009). Daar zie je vier vrijpionnen op een rij opboksen tegen twee torens, oké wit heeft er een paard bij, maar toch. Toch is ook dit niet mijn schaaktechnisch fragment. Daarvoor wil ik graag een duik nemen in de tijd. De partij voor het schaaktechnisch fragment is die van McDonnell tegen De Labourdonnais (Londen 1834). Over vrijpionnen gesproken!
Lees meer >
Het bezit van een vrijpion is vaak een belangrijk voordeel. Men spreekt van een vrijpion wanneer de pion op zijn pad naar promotie geen andere pion tegenkomt. Het bezit van een vrijpion en de mogelijkheid om hier maximaal gebruik van te maken is een strategisch element dat vaak de uitkomst van een partij bepaalt.
Daar is natuurlijk geen speld tussen te krijgen. Maar hoe je zo’n vrijpion maximaal tot zijn recht laat komen is toch niet altijd eenvoudig. Daarover gaat dit boeiende boek. Het boek bestaat uit 2 delen, behandeling van de vrijpion in respectievelijk in het midden- en eindspel.
Deel 1 – Behandeling van de vrijpion in het middenspel
Dit deel is opgesplitst in 3 hoofdstukken:
Het zijn zonder uitzondering boeiende partijen en ook niet altijd even eenvoudige voorbeelden. Grivas leidt, trainer als hij is, elk hoofdstuk in met uitleg en een aantal nuttige tips die betrekking hebben op het onderwerp in het betreffende hoofdstuk. Bij de blokkade besteedt de auteur uiteraard ook voldoende aandacht aan Nimzowitsch. Kortom: zeker de moeite waard.
Lees meer >
