Rubrieken

The Hustler

22 maart 2021 17:56 10

Walter S. Tevis schreef behalve The Queen’s Gambit nog drie andere boeken waar een filmbewerking uit voortkwam. En één daarvan ook met een spel dat zich er niet voor leek te lenen om het spannend en verhalend in beeld te brengen: poolbiljart.

De film The Hustler uit 1961 met Paul Newman in de hoofdrol was een succes. Ik zag de film lang geleden en pas recent kwam ik erachter dat de auctor intellectualis van The Queen’s Gambit ook die van The Hustler is.

Er lijkt verschil te zitten tussen de moraal van het ene en het andere verhaal, maar bij nadere beschouwing is dat toch niet het geval. In The Queen’s Gambit weet Beth Harmon met haar talent door oefening en doorzetten het hoogste te bereiken. De hoofdpersoon van The Hustler, poolspeler Eddie Felson, gebruikt daarentegen zijn talent om er op goedkope en bedrieglijke manier beter van te worden. Maar in tegenstelling tot Beth loopt het met Eddie niet onverdeeld goed af. En zo brengt de schrijver in beide boeken tot uitdrukking dat je je talent goed moet gebruiken, alhoewel hij die boodschap er niet dik bovenop legt.

In de laatste gedrukte aflevering van Schaakmagazine is op de cover Eline Roebers te zien in een Beth Harmon-pose. Niet zo’n gekke verwijzing als je net wereldkampioen bent geworden.

Maar Eline is niet de enige Nederlandse schaker die een zekere gelijkenis met een Walter S. Tevis personage vertoont. Een ‘Eddie’ hebben we namelijk ook.

Nee, ik ga geen naam noemen, maar ik zal hem wel beschrijven en als iemand de schoen past zullen we dat ongetwijfeld merken.

Lees meer >

Willem Verbeek – Een pionier van het Nederlandse schaken

22 maart 2021 13:21 3

Willem Jan Louis Verbeek (1820-1888) was de jongste telg uit de familie van Jan Louis en Wilhelmina Verbeek. Hij was geboren en getogen in Wijk bij Duurstede en na een onderbreking voor zijn medische opleiding tot platlandicus is hij daar in 1842 teruggekeerd en gestart als huisarts. Verbeek trouwde en zou een gezin hebben dat uitgroeide tot negen kinderen.

Ondanks zijn drukke praktijk, familieleven, en financiële beslommeringen vond Willem Verbeek ruimte om zich in diverse sociaal-culturele activiteiten en goede doelen te verdiepen. In zijn vrije tijd was Verbeek vooral actief in de schaakwereld, waar hij menig lans brak voor de ontwikkeling van het schaken in Nederland, dat in de negentiende eeuw nog achterliep op de rest van de wereld. Verbeek geldt dan ook als een pionier, die als geen ander een stimulator was voor het schaken en de uniformering van de regels in Nederland. Verbeek was een schaakmeester avant la lettre, maar hij is vooral bekend als de hoofdredacteur van het eerste Nederlandse schaaktijdschrift Sissa (1847-1874), zijn geesteskind.

Willem Jan Louis Verbeek (1820-1888)

In 1844 richtte Verbeek met twee clubgenoten het schaakgenootschap Sissa op, vernoemd naar de mythische brahmaan Sissa waarvan men dacht dat hij de uitvinder van het schaakspel was. De leden van deze vereniging ontmoetten elkaar wekelijks. Verbeek was de captain van menig correspondentie-schaakpartij van Sissa tegen andere clubs in het land. Onder Verbeeks leiding groeide Sissa uit tot een gerespecteerde schaakmacht en werd Wijk bij Duurstede “de bakermat van het schaken” in de regio.

Verbeeks naam (alsook zijn pseudoniem Gustavus) is verbonden met het eerste Nederlandse schaaktijdschrift Sissa, zijn geesteskind, dat hij in 1848 opzette en waarvan hij tot 1874 de hoofdredacteur zou zijn. Het blad werd het middel bij uitstek om de Nederlandse schaakgemeenschap te verbinden en op de hoogte te houden van de laatste theoretische ontwikkelingen.

Na uitgebreid overleg met vooraanstaande schakers publiceerde Verbeek in 1848 onder zijn pseudoniem het Nieuw reglement op het gewoon schaakspelen, dat algemeen aangenomen werd en door het hele land gebruikt werd tot in 1874, toen de Nederlandse schaakbond met een update kwam.

Lees meer >

“Schaken in het Dolhuis” door Hans Meijer

19 maart 2021 17:15 2

Dol, bezeten, razend, bezopen, absurd, onbezonnen, driest, dwaas, krankzinnig, zinneloos, gek.
Lees over dolle paarden, dames, lopers en torens in deze column, in PDF-formaat.

Deze en andere columnisten van SV Promotie, schreven samen meer dan 1000 columns. U leest ze op onze site.

Recensie: Chess for Educators van Karel van Delft

19 maart 2021 8:00 0

Al een paar weken ligt een boek op mijn bureau te pronken. Je zou kunnen zeggen dat dit de Engelstalige compilatie van het hele oeuvre van psycholoog en schaaktrainer Karel van Delft moet zijn. De titel: Chess for Educators. De auteur heeft een groot gedeelte van zijn leven besteed aan het bestuderen van de voordelen die het schaken voor kinderen in het dagelijks leven biedt. Zoals de achterflap vermeldt: schaken heeft de zeldzame eigenschap dat kinderen ons schaakspel leuk vinden terwijl het ook nog goed voor hen is. “Schaken is net als het leven: je moet plannen maken, beslissingen nemen, creatief zijn, uitdagingen aangaan, omgaan met teleurstellingen, interactie met anderen en het evalueren van je eigen handelingen”.

 

Inleiding
Karel probeert op wetenschappelijke wijze te onderbouwen dat bovengenoemde eigenschappen uit het dagelijks leven door het schaken in de praktijk kunnen worden gebracht en dat elk persoon die met het schaken in aanraking komt hier profijt van zal hebben. Niet verwonderlijk dat er ook is uitgezocht dat het schaken leerprestaties op school verbetert. Het is algemeen bekend dat cognitieve vaardigheden (zoals geheugenfuncties, concentratievermogen en visualisatie) worden verbeterd door je met het schaakspel bezig te houden. Daarnaast komt een schaker spelenderwijs in aanraking met mentale componenten, zoals het omgaan met teleurstellingen en het reflecteren op je eigen spel.

 

Opbouw
De ondertitel van het boek ‘How to Organize and Promote a Meaningful Chess Teaching Program’ geeft aan in welke richting de schrijver wil gaan. Hij legt zijn jarenlange ervaring als schaaktrainer/schaakcoach/organisator op tafel om mensen te helpen op een verantwoorde wijze een jeugdafdeling binnen een schaakclub georganiseerd te krijgen. Naast een uitgebreide introductie, waarin Van Delft uit de doeken doet wat hij voor ogen heeft om de lezer te bieden, is het boek ingedeeld in maar liefst 21 hoofdstukken. Ik zet ze op een rij:

Lees meer >

In de schijnwerpers: Jorrit Strik, schaaktalent met een ziek lichaam (2003-2020)

18 maart 2021 8:00 2

In deze aflevering staat een bijzondere schaker centraal. Het gaat over een jonge schaker die kampt met grote gezondheidsproblemen, maar er toch iets moois van weet te maken. Helaas kan hij het verhaal zelf niet meer vertellen. Het verhaal is geschreven door Ron Strik, de vader van Jorrit Strik.

The Happy life of Happy

Karel van Delft legt in het onlangs verschenen boek ‘Chess for educators’ uit dat kinderen al jong met schaken kunnen beginnen, als ze interesse tonen in het spel. Ze kunnen een schaakbord zien, anderen zien schaken, of ze zien een boek met interessante plaatjes. Het blijkt dat het brein bij kinderen rondom het zesde levensjaar zover is ontwikkeld dat ze het schaakspel ook daadwerkelijk kunnen begrijpen. Zo ongeveer was het ook bij Jorrit.

Jorrit ging met zijn ouders en grote zus op vakantie in het Colombinehuis, een vakantieverblijf voor zieke en gehandicapte kinderen. Daar stond een mooi schaakspel. Jorrit was geïnteresseerd en zijn vader leerde hem de basisregels. Jorrit had een maag-darmziekte waardoor hij niet kon eten of drinken. Hij leefde op parenterale voeding. Dat wil zeggen voeding die rechtstreeks in het bloed werd opgenomen via een infuus.

Hoewel men op zijn zesde ook klassiek autisme diagnosticeerde, was Jorrit zeker niet verstandelijk beperkt. In de zomer van 2010, Jorrit was net zeven jaar, meldde hij zich als lid bij de Schaakvereniging Rivierenland.

Veel oefenen en spelen
Hij oefende iedere dag met zijn vader en ging wekelijks naar de club. Hij werd daardoor in 2012 al beloond met een ereplaats in de interne competitie. De jeugdleider maakte Jorrit attent op de Grand Prix-toernooien van de SGS. Zo toog Jorrit op 24 november 2012 naar zijn eerste toernooi bij En Passant. Dat moesten we van te voren melden bij de organisatie. Daarvoor waren verschillende redenen. Jorrit verplaatst zich met een rolstoel. Hij heeft autisme en er was enige uitleg noodzakelijk over zijn ziekte omdat hij continu was gekoppeld aan een infuus.

Het toernooi werd een succes! Niet sportief gezien, want hij won slechts één partij, maar hij kreeg van de organisatie al voor aanvang van het toernooi een aanmoedigingstrofee. Jorrit vindt het super leuk om de hele tijd bezig te zijn met schaken.

Lees meer >

Krantenrubriek weekend 13 maart 2021

17 maart 2021 19:56 1

Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.

Lees meer >

Fraaie eindspelstudie van Yochanan Afek

17 maart 2021 14:54 0

Eindspelstudies zijn vaak verrassend en fraai. Ze vormen ook prima trainingsmateriaal. Vanwege de vaak wat ongewone stellingen en onverwachte wendingen stimuleren ze onze fantasie. Neem de volgende fraaie studie van Yochanan Afek. Ga er maar even goed voor zitten, want de oplossing is niet gemakkelijk. Wit speelt en wint. Hoe?

Lees meer >

schaakstukje

16 maart 2021 12:03 2

Schaakclichés

Ik moet altijd lachen als ik voetbaltrainers hoor praten. Tussen de linies spelen, met de punt naar voren, kansen creëren, achterin de zaak gesloten houden, enz, enz.  Vooral aan het ergerlijke ‘druk zetten’ kan ik me mateloos storen. Vroeger heette dat gewoon aanvallen. Of het woord ’materiaal’ als men de spelers bedoelt. Materiaal gebruik je in de bouw of in de fabriek, maar niet op het veld.

Lees meer >

“Patlas” door Gerhard Eggink

13 maart 2021 19:04 0

Vorige week was er nieuws. Er wordt gewerkt aan een “Matlas”. Aha, dacht ik nadat ik de titel had geanalyseerd. De atlas van het mat, een mat-atlas. Dat is goed nieuws! Dat moet haast wel een mooi boek zijn over allerlei soorten mat op het schaakbord. Mat-achter-de-paaltjes, een zeekadettenmat… Lees de hele column in PDF.

Deze en andere columnisten van SV Promotie, schreven samen meer dan 1000 columns.

Lees meer >

Recensie: Begrijp wat je doet 3: Siciliaanse structuren deel 2, Taimanov – Kan – Richter Rauzer

13 maart 2021 14:45 Zyon Kollen 1

In deze recensie behandel ik het boek Begrijp wat je doet 3: Siciliaanse structuren deel 2, Taimanov – Kan – Richter Rauzer van IM Herman Grooten. Eerder schreef ik al een recensie over het eerste deel Begrijp wat je doet 3: Siciliaanse structuren deel 1, Najdorf & Scheveningen, die hier kan worden teruggevonden. Deze voorganger was met 391 pagina’s al een dikke pil, maar dit deel overtreft dat en komt uit op 431 pagina’s.

Opbouw
In het voorwoord wordt de keuze voor de varianten verantwoord, alsook waarom er een apart hoofdstuk over het zogeheten Egelsysteem is ingelast, namelijk omdat de varianten die in dit boek staan via verschillende zetvolgordes naar dit systeem kunnen leiden.

Daarna volgt, net als in het eerste deel, een tussenhoofdstuk over het goed bestuderen van openingen. Volgens Grooten moet de nadruk liggen op ideeën in plaats van specifieke zetvolgordes. Deze stijl past hij ook zelf toe door de voorbeeldpartijen uit zijn boek van verbale uitleg te voorzien in plaats van een enkel engineoordeel na eindeloze varianten.

De vier inhoudelijke hoofdstukken (over het Egelsysteem, Taimanov, Kan en Richter Rauzer) vertonen dezelfde structuur: een introductie, de betreffende variant weergegeven in schema’s, een overzicht van alle varianten en tenslotte modelpartijen. Alleen het Egelsysteem wijkt in dit opzicht iets af door de witte en zwarte plannen afzonderlijk te behandelen, maar er is al uitgelegd waarom dit hoofdstuk een vreemde eend in de bijt is.

Ten slotte volgt een deel met opgaven en oplossingen.
Fragment
Als de variant in schema’s wordt uitgelegd, volgt daarbij alleen een weergave van de pionnenstructuren en enkele stukken. Een voorbeeld hiervan is de volgende stelling:

Lees meer >