Schaaksite

Leren combineren 1

Deze nieuwe rubriek is primair geschreven voor minder geoefende clubschakers, waarin de beginselen van het combinatiespel centraal worden gezet. Aan de hand van enkele instructieve voorbeelden wordt benoemd waar men op kan letten tijdens een partij. Dit alles met een knipoog naar de Stappenmethode, waar grotendeels de terminologie en andere aspecten aan ontleend zijn. En uiteraard kan men meteen wat gaan oefenen. Veel plezier!

Inleiding

Het schaakspel wordt in veel leerboeken ruwweg onderverdeeld in strategie en tactiek. Bij strategie draait het om het ontdekken van plannen, het denken op lange termijn. Bij tactiek gaat het om het vinden van een min of meer geforceerde zettenreeks die leidt tot mat of (groot) materieel voordeel. Zo’n geforceerde zettenreeks wordt een combinatie genoemd. Omdat bijna tachtig procent (misschien zelfs wel meer!) van alle partijen tactisch beslist wordt, is het van belang om ons op dit gebied te bekwamen.

Het is bij elke combinatie van belang om op zoek te gaan naar de verschillende aanvalsdoelen in de stelling. We onderscheiden drie soorten aanvalsdoelen:

• De vijandelijke koning (schaak!)
• Een ongedekt of onvoldoende gedekt stuk
• Een (mat)veld

Begrijp wat u doet: Gambiet 2: Het Blackmar Diemergambiet

Gambiet 2: Het Blackmar Diemergambiet

Op clubniveau zijn gambieten populair. Men offert een pion, soms zelfs meer en hoopt dan dat de onvoorbereide tegenstander in de wirwar van varianten de mist in gaat. Een aantrekkelijk vooruitzicht! Niet alle gambieten zijn even gezond, maar de kans op succes is relatief groot. Op voorwaarde natuurlijk dat men het gambiet goed in de vingers heeft zitten. En dat is meer dan zetjes uit het hoofd leren. Sterker nog: het alleen memoriseren van de openingsboom is helemaal geen garantie tot succes. Zoals in alle vorige afleveringen van deze serie inmiddels wel duidelijk mag zijn geworden, gaat het ook hier om het bestuderen van typische plannen, en combinatoire wendingen. Parate kennis daarbij is wel handig, maar niet zaligmakend! We zullen de gambieten bespreken aan de hand van ideeën, waarbij we er niet aan zullen ontkomen dat er meer varianten gegeven zullen worden.

We zijn toe aan een nieuw gambiet. Deze verhandeling gaat over het Blackmar-Diemer gambiet dat ontstaat na

1. d4 d5 2. e4 dxe4 3. Pc3

 [FEN "rnbqkb1r/ppp1pppp/5n2/8/3P4/2N2N2/PPP3PP/R1BQKB1R b KQkq - 0 5,normaal,centrum,"] 

Begrijp wat u doet: Gambiet 1: Het Evansgambiet

Gambiet 1: Het Evansgambiet

Proloog

Op verzoek van Minze bij de Weg, hoofdredacteur van Schaakmagazine, zullen dit seizoen een aantal gambieten besproken gaan worden. Op clubniveau zijn gambieten populair. Men offert een pion, soms zelfs meer en hoopt dan dat de onvoorbereide tegenstander in de wirwar van varianten de mist in gaat. Een aantrekkelijk vooruitzicht! Niet alle gambieten zijn even gezond, maar de kans op succes is relatief groot. Op voorwaarde natuurlijk dat men het gambiet goed in de vingers heeft zitten. En dat is meer dan zetjes uit het hoofd leren. Sterker nog: het alleen memoriseren van de openingsboom is helemaal geen garantie tot succes. Zoals in alle vorige afleveringen van deze serie inmiddels wel duidelijk mag zijn geworden, gaat het ook hier om het bestuderen van typische plannen, en combinatoire wendingen. Parate kennis daarbij is wel handig, maar niet zaligmakend! We zullen de gambieten bespreken aan de hand van ideeën, waarbij we er niet aan zullen ontkomen dat er meer varianten gegeven zullen worden.

Begrijp wat u doet: Wolgagambiet 2 – Het g3-systeem

Wolgagambiet – Het g3-systeem

Achtergronden van het Wolga-gambiet

In de vorige aflevering hebben een overzicht gegeven van de meest gangbare algemene tactische en strategische ideeën binnen het Wolgagambiet. Nu wordt het tijd om een aantal belangrijke varianten aan de orde te stellen. Daarbij zullen we ons beperken tot de aanname van het pionoffer met 5. bxa6, omdat de ruimte het niet toelaat dat we hier ook andere systemen, die overigens niet onbelangrijk zijn, bespreken.

Na de zetten

1. d4 Pf6 2. c4 c5 3. d5 b5 4. cxb5 a6 5. bxa6

is een van de belangrijkste uitgangsstellingen ontstaan.

Begrijp wat u doet: Wolgagambiet 1

Wolgagambiet-structuren 1

Basisplannen Wolga-gambiet

De oorspronkelijke naam van de opening is het Wolga-gambit, genoemd naar de rivier de Wolga als gevolg van een artikel over 3 … b5? door B. Argunow dat werd gepubliceerd in het tweede nummer van 1946 van het tijdschrift Schachmaty in de USSR. De term wordt nog steeds veel gebruikt in de Russische literatuur. Omdat in de jaren ’60 de Amerikaan Pal Benko (zie foto Wikipedia, waar hij voor een demobord met ‘zijn’ opening staat) deze opening met succes begon te spelen en zijn bevindingen ook publiceerde, heeft de opening – vooral bij de Engelssprekende schakers – zijn naam (Het Benkögambiet) meegekregen.

Begrijp wat u doet: Benoni 3

Benoni-structuren 3

In de eerste aflevering over de Moderne Benoni hebben we een paar strategische basisideeën op een rijtje gezet. Hierbij is gekozen voor de schematische opbouw, waarenkele algemene plannen en specifieke kenmerken voor deze opening voor het voetlicht worden gebracht.

Dat de tactiek een hartig woordje meespeelt in dit systeem is al een paar keer duidelijk geworden. Dat er ook stereotiepe wendingen zijn, ligt voor de hand. We zetten er een paar op een rijtje.

Begrijp wat u doet: Benoni 2

Benoni-structuren 2

In de eerste aflevering over de Moderne Benoni hebben we een paar strategische basisideeën op een rijtje gezet. Hierbij is gekozen voor de schematische opbouw, waarbij enkele algemene plannen en specifieke kenmerken van deze opening voor het voetlicht worden gebracht.

De Van Geet opening IV (slot)

De Van Geet opening IV

Onlangs werd bekend dat Dick van Geet is overleden. Hij was een interessante persoonlijkheid wiens naam onlosmakelijk lijkt te zijn verbonden aan de openingszet 1. Pc3. De successen die Van Geet ermee boekte en het boekje dat hij erover schreef, was voor een aantal clubschakers voldoende aanleiding om deze obscure paardzet zelf ook in de praktijk te brengen. Vandaar dat ik besloot om hieraan in het dagblad Trouw een soort miniserie te wijden. Het leek me een mooi moment om die nu uit de vergetelheid te trekken. Hieronder de enigszins aangepaste en geactualiseerde tekst.

Dit is een nieuwe aflevering in de serie over openingsvarianten met dit keer voor de vierde maal aandacht aan de Van Geet-opening die ontstaat na 1. Pc3 . In eerdere rubrieken heb ik enkele ideeën achter de originele partijopzet van de Nederlandse meester Dick van Geet naar wie deze opening genoemd is behandeld. In deze vierde aflevering wil ik ingaan op de merites van dit systeem speciaal voor clubschakers. Voor deze groep spelers zijn er een paar redenen om de partij te openen met 1. Pc3. Een goede reden is dat de meeste tegenstanders een kant-en-klaarantwoord hebben op de normale openingszetten waarvan 1. e4 of 1. d4 verreweg het meest gangbaar zijn. Met 1. Pc3 dwingt u uw tegenstander direct tot zelfstandig nadenken; slechts weinigen zullen op deze eerste zet geprepareerd zijn. Een andere, niet te onderschatten factor, is de psychologische.