De Amsterdamse band The Benelux heeft een nummer over twee van de beste schakers aller tijden gemaakt gemaakt. De band, die naar eigen zeggen ‘house beats combineert met live-virtuositeit’ heeft op hun titelloze debuutalbum onder andere het nummer ‘Karpov Kasparov’ staan. Op de site 3 voor 12 legt de zanger voor de band de inspiratie voor het nummer uit.
“Op mijn negende was ik een fanatiek schaker” legt Jaap uit.
Lees meer >
In de twaalfde ronde van het kandidatentoernooi was Viswanathan Anand dicht bij winst. Tegen Andreikin kwam hij op zet 26 gewonnen te staan en dat bleef daarna zo, maar vanwege zijn onveilige koning nam hij geen risico maar wel genoegen met remise. Aronian bleef op een punt door een remise tegen Kramnik, Karjakin en Mamedyarov kwamen door een onderlinge remise ook niet dichterbij. Svidler haakte af als concurrent door van Topalov te verliezen.
Anand – Andreikin ½ – ½
Mamedyarov – Karjakin ½ – ½
Topalov – Svidler 1 – 0
Aronian – Kramnik ½ – ½
Voor Anand blijft de situatie ondanks zijn gemiste kans bijzonder gunstig. Twee remises in de laatste twee ronden zijn genoeg voor zekere plaatsing: Aronian kan hem dan nog achterhalen, maar Anand wint dan het toernooi op onderling resultaat. Mocht hij echter zaterdag met zwart van Karjakin verliezen, dan wordt het toch nog spannend; de Rus staat dan maar een halfje achter en is winnaar bij gelijk eindigen. Hij had het nog spannender kunnen maken door vandaag te winnen: hij kreeg ook wat kansjes maar Mamedyarov hield het net onder controle. Aronian kwam ondertussen goed weg omdat Kramnik een fout van hem niet afstrafte.
Anand-Andreikin
1. e4 c6 2. d4 d5 3. Pc3 dxe4 4. Pxe4 Lf5 5. Pg3 Lg6 6. h4 h6 7. Pf3 e6 8. Pe5 Lh7 9. Ld3 Lxd3 10. Dxd3 Pd7 11. f4 Lb4+ 12. c3 Le7 13. Ld2 Pgf6 14. O-O-O O-O
In de vijfde ronde van het kandidatentoernooi in Khanty-Mansiysk heeft Peter Svidler van Veselin Topalov gewonnen. De Rus, die in de twee voorgaande ronden op ongelukkige wijze maar een half punt had gescoord, toonde mentale veerkracht door na een matig verlopen opening zijn kansen goed waar te nemen. Hij was de enige winnaar van de dag, al zag het er even naar uit dat ook Kramnik een punt zou gaan scoren. Tegenstander Aronian kwam uiteindelijk met een blauw oog (en een half punt) weg. Karjakin-Mamedyarov was een relatief saaie remise. Hierdoor blijft Anand bovenaan staan, op een half punt gevolgd door Kramnik, Aronian en Svidler.
Resultaten ronde 5:
Sergey Karjakin – Shakhriyar Mamedyarov ½ – ½
Dmitry Andreikin – Viswanathan Anand ½ – ½
Peter Svidler – Veselin Topalov 1-0
Levon Aronian – Vladimir Kramnik ½ – ½
We waren als schakers al een tijd verwend als schakers omdat bijna alle toernooien via internet op liveborden te volgen zijn, maar tegenwoordig worden we dat nog meer, bij de toptoernooien is live commentaar via video gebruikelijk geworden (en ook live persconferenties, het is voor niet-Russen wel jammer of zelfs storend dat alles wat de spelers daar zeggen in het Russisch vertaald wordt). Aan het begin van de middag vroeg ik me af (terwijl ik met grote tegenzin het huis verliet om even boodschappen te gaan doen) wat de schadelijke gevolgen hiervan zijn voor de economie. Hoeveel mensen wereldwijd zullen hun aandacht meer bij Kramnik-Aronian gehad hebben dan bij zaken die weliswaar minder interessant zijn, maar wel beter passen bij de taakbeschrijving in hun contract? Ik zou in ieder geval als ik nog een kantoorarbeider was een balans hebben geprobeerd te vinden tussen productiviteit en op elk moment precies weten hoe het op de vier borden eraan toe gaat. Gelukkig kan ik dat laatste doen zonder een baas die mogelijk aanstoot neemt, sterker nog, hij verwacht het zelfs van me!
Lees meer >
David Smerdon is de winnaar geworden van het zesde Batavia Schaaktoernooi. Zijn overwinning hing aan een zijden draadje nadat hij in de laatste ronde van Steven Geirnaert verloor, maar omdat achtervolger Twan Burg ook verloor (en daarbij een GM-norm verspeelde) waren de zes punten van de Australiër genoeg om het toernooi te winnen. De derde plaats werd gedeeld door Simon Williams en Jorden van Foreest; de laatste behaalde daarmee een IM-norm.
In mijn vorige verslag vertelde ik u dat de veertienjarige Van Foreest met vier punten uit zes partijen een hoger doel had dan de IM-norm (4.5 punten): namelijk de 6.5 punten die nodig zijn voor een GM-norm. Dat was geen grootspraak, want in de zevende ronde had het in het café aanwezige publiek (drie grootmeesters waaronder een voormalig damwereldkampioen, twee IM’s, paar journalisten, paar organisatoren, noem maar op) het punt al geteld voor de jongeling. "Hij gaat winnen!" riep een NIC-medewerker enthousiast. "Eh, volgens mij staat ie verloren" zei ik twijfelend, na nog een blik op het scherm geworpen te hebben. Of misschien stond het niet goed op het scherm, en had hij gewoon zijn toren naar d7 ipv d6 gespeeld? Maar toen hij een paar zetten later zonder compensatie een stuk achterstond was duidelijk dat hij een verschrikkelijke blunder had gemaakt.
20…Nxe5?
Merijn had het gevoel dat hij al in de problemen zat, maar na 20… f5 21. exf6 Nxf6 er is volgens de computer weinig aan de hand. Ik kan me wel voorstellen dat het niet fijn voelt om het paard op e6 zo in de penning te laten staan, maar de partijzet is tactisch niet goed.
21. Bxe5 f5 22. Bf6!
Het correcte stuk om op f6 te zetten, want 22. Nf6+? Qxf6! is goed voor zwart.
Lees meer >Na zes ronden zijn er nog vier kandidaten om het zesde Batavia Schaaktoernooi te winnen. De Australische grootmeester David Smerdon staat met 4,5 punten aan de leiding. Jorden van Foreest en Twan Burg staan een half puntje achter, Simon Williams maakt met 3,5 uit 6 ook nog een kans. De andere deelnemers staan allemaal onder de vijftig procent.
In de vierde ronde van het toernooi nam Burg door een overwinning op Sander van Eijk de leiding, maar een dag later werd hij teruggefloten door Smerdon.
In deze stelling wil wit op de koningsvleugel aanvallen, zwart op de damevleugel. Wit wil zijn dame naar g4 of h5 spelen maar moet eerst zijn paard wegspelen. Een logische plek is g5. Zwart voorkomt dit, maar wel ten koste van een verzwakking, daarom was 16…Dd8 een betere manier om het te doen.
16… h6?! 17. h4! b4 18. Ph2! f5?!
Zo krijgt wit gewoon een positionele plus, maar de witte aanval met Dh5 en Pg4 was moeilijk te negeren.
Bij het Bataviatoernooi in Amsterdam is er na drie ronden nog niet veel tekening in de strijd. Vier spelers delen de eerste plaats met twee punten: David Smerdon, Alina l’Ami, Jorden van Foreest en Twan Burg. Matige starts zijn er voor ratingfavoriet Sipke Ernst (1.0) en Merijn van Delft (0.5).
Het veld bij dit toernooi is samengesteld volgens een min of meer gevestigde formule: twee Nederlandse grootmeesters (Peng en Ernst), twee buitenlandse (Smerdon en Williams), een paar goede Nederlandse IM’s (Burg, Van Delft en Van Eijk), een Belg (Geirnaert), een jong talent (Van Foreest) en een in Nederland wonende IM (Alina l’Ami, de titel is in aanvraag, gefeliciteerd namens Schaaksite!) waarbij dan twee vrouwen zitten. Dat geeft bij elkaar een gemiddelde rating van 2445 (en ik denk dat Jorden van Foreest 50% nodig heeft voor een IM-norm, daarover later hopelijk meer). De Europees jeugdkampioen is in ieder geval in de running, vooral door de overwinning op de roodharige Brit Simon Williams die een moment van verstandsverbijstering had:
In deze stelling moet zwart een keer f4 spelen. Eerst pakken op d2 en dan f4 komt in aanmerking, of Pg7, dan f4, en als wit g4 speelt, de loper op h4 zetten en h5 spelen. Om een of andere reden wilde Williams liever de pion van e5 op f4 hebben.
Lees meer >Het is voor spelers met ten minste een beetje ambitie gebruikelijk om voor een toernooi een doel te hebben. Dat doel kan taakgericht (of procesgericht) zijn: bijvoorbeeld het vermijden van tijdnood (of, als je het positief wilt formuleren, een goede tijdsverdeling). Trainers worden blij als pupillen dat soort doelen stellen. Uiteindelijk gaat het bijna altijd wel om het resultaat natuurlijk, met 0 uit 9 en een voorbeeldig tijdverbruik lijkt er toch iets misgegaan te zijn. Een bepaald resultaat als doel is ook gebruikelijk: zo liet Ivan Sokolov bij het afgelopen NK duidelijk weten dat hij vond dat hij (als speler met de hoogste rating) kampioen zou horen te worden. Dat werd hij (gelukkig) niet, hoewel hij volgens zijn rating scoorde. Of het eenzijdige doel goed werkte voor hem weet ik niet: het kan een motivatie geweest zijn om hard te werken, het kan ook demotiverend gewerkt hebben, of geen van beiden, maar de teleurstelling na afloop zal niet fijn geweest zijn.
Zelf ben ik meestal bescheidener met mijn doelen. Meestal valt het in drie woorden te formuleren: een goed (of redelijk, afhankelijk van mijn zelfvertrouwen) toernooi spelen. Op het afgelopen NK was mijn doel nog bescheidener: beter presteren dan het jaar ervoor (dat lukte). Bij Tata was ik zevende geplaatst van de veertien, een plaats in de middenmoot leek me dus redelijk, iets erboven goed (resultaatdoel). Als ik dan ook nog wat goede/leuke partijen zou spelen (taakdoel) zou ik tevreden kunnen zijn. Uiteindelijk is mijn resultaat goed, met het niveau van mijn partijen ben ik niet zo heel tevreden, met de vermaakfactor wel, slechts twee remises en veel lange partijen. Om eerlijk te zijn geef ik de voorkeur aan een solide ongeslagen toernooi, het is gewoon beter voor de gemoedsrust. Voor mijn reputatie is zo’n scorelijst vol met enen en nullen waarschijnlijk wel weer beter: dat is tenslotte wat het publiek en toernooiorganisaties graag ziet. Zelf had ik het idee dat het toeval is, al valt me nu op dat ik in de laatste 42 partijen maar 7 remises heb gespeeld (8 nederlagen, 27 overwinningen). Maar er zijn ook periodes geweest waarin het aantal remises een stuk hoger lag.
Verder met het toernooi. Ik was met 2.5 uit 5 begonnen, er had meer in gezeten, maar 50%, middenmoot, volgens mijn doelstelling was dat ok. Ik zou echter naar min 1 gaan zakken door mijn partijen tegen Bok en Timman, en dat was toch niet de bedoeling.
Tegen Benjamin kwam ik twee pionnen voor, maar ik had nog wel wat problemen te overwinnen. Dat deed ik niet helemaal goed, maar uiteindelijk wist ik een toreneindspel met een pluspion te bereiken dat op een gegeven moment wel gewonnen voor mij was. Mijn techniek faalde echter.
Zo ongeveer driekwart jaar geleden schoot Jeroen van den Berg (de toernooidirecteur van het Tata Steel schaaktoernooi) me aan. Ik was dat jaar niet uitgenodigd voor Wijk aan Zee, maar hij wilde zeggen dat ik nog steeds in beeld was, en ook dat hij het op prijs stelde als ik niet luid klaagde. En inderdaad, als mensen mij tijdens het toernooi vroegen "Hoe komt het dat jij niet meedoet?" legde ik uit dat er in Nederland meer grootmeesters dan plekken zijn en er dus mensen teleurgesteld moesten worden. (En ook dat Erwin l’Ami in 2012 een half punt boven me eindigde door een verloren eindspel tegen mij te keepen en vervolgens in 2013 de A-groep mocht spelen en dat het soms dus om kleine dingen gaat…)
Op dat moment wist ik nog niet dat er voor de editie van 2014 flink bezuinigd moest worden. De C-groep werd geschrapt, de twee promovendi (allebei Nederlanders) werden voor de B-groep uitgenodigd, dat betekent dat er maar hoogstens drie plekken nog over waren voor andere Nederlanders. Maar ik deed wat ik moest doen en werd Nederlands kampioen, en werd als enige speler van dat toernooi uitgenodigd. Uiteindelijk had Jeroen overigens een gelukkige hand van uitnodigen, want zowel Benjamin, Jan als ik (die de drie plekken vulden) speelden een erg goed toernooi.
Mijn teamgenoten Jan Smeets en Erwin l’Ami, die beiden ervaring in de A-groep hebben, werden voor dit jaar helemaal niet uitgenodigd. Om te spelen althans, want voor Erwin was er een leuk alternatief: hij was het hele toernooi aanwezig en gaf veelvuldig commentaar, vooral bij de dit jaar geïntroduceerde livestream. Dat lijkt mij ook wel wat, al ben ik me ervan bewust dat ik niet zo’n goede prater ben als bijvoorbeeld Yasser Seirawan. Maar voor de vlotte babbel kan er vast een co-commentator komen.
Er werd niet alleen op het aantal grootmeestergroepen bezuinigd, ook het prijzengeld was dit jaar flink minder. Maar iedereen had daar geloof ik wel begrip voor en uit het deelnemersveld bleek wel dat het nog steeds een aantrekkelijk toernooi is. Hoewel, eigenlijk was het op papier een riskant toernooi voor mij om te spelen, ratingsgewijs gezien. Veel jonge spelers, Timman die het laatste half jaar goed in vorm is (en tijdens het toernooi ook), Wojtaszek die rond de jaarwisseling twee toernooien won, waar zou ik de punten moeten halen? Tegen de promovendi wellicht, maar die versla je ook niet zomaar. En dan trok ik ook nog een hoog nummer bij de loting. Dat vinden schakers nooit leuk, maar de loting had nog een vervelende consequentie voor me. Of dat dacht ik.
Ik wist dat de hoogste ratinghouder van onze groep goed bezig was geweest in Zwitserland, maar in de voorbereiding werd ik nog extra met de neus op de feiten gedrukt: hij had de laatste acht partijen met wit gewonnen. En dan niet alleen tegen pannenkoeken, ook 2600+ spelers gingen er gewoon aan. Lekker om tegen zo’n man te moeten beginnen, not…
Ik had echter een sluw plan bedacht, en dat kwam gewoon uit! Ik kreeg via een slimme zetvolgorde precies de gunstige versie van de Stonewall waarop ik gehoopt had. Toch zag ik dat ik nog wel wat moeilijkheden op te lossen had. Hij offert een pion, die pak ik maar, ik zie dat hij compensatie krijgt, maar dat ik het kan keepen. Een onhandige zet van hem, en opeens een eindspel met een pion meer. Wel remise, maar ik kan het proberen. Een fout van hem, en ik win een tweede pion! Nu zou ik toch wel moeten kunnen winnen? Het wordt echter toch nog lastig. Maar uiteindelijk krijg ik paard plus a- en b-pion tegen paard. Goed blijven opletten, dan moet het winnen. En dat gebeurde. Ik had de nummer 34 van de wereld met zwart verslagen!
Lees meer >In sporten als schaatsen en wielrennen komt het geregeld voor: de ene atleet valt, de andere atleet profiteert en wint. Bij schaken is het ongebruikelijk, maar bij de match Timman-Karpov gebeurde het. Drie partijen lang was onze landgenoot de gelijke van Karpov, maar na de derde partij brak hij door een val zijn hand. Het gaat iets te ver om te stellen dat hij daardoor de vierde partij verloor, maar het zal absoluut een handicap geweest zijn, ook omdat hij door de pijn heel slecht sliep. Karpov speelde overigens een goede partij.
Na de vierde partij ging Timman met toernooidirecteur Jan Colly naar het ziekenhuis waar zijn hand in het gips werd gezet en zijn arm in een mitella. Vervolgens gingen ze naar het sportcentrum voor een persconferentie geleid door Hans Böhm. René Olthof nam daar de onderstaande foto.
De derde partij (nog zonder blessure) was nog een goede partij van Timman (maar van Karpov ook). In het Berlijns kwam hij met de thematische zet 16.e6, om lijnen voor zijn stukken te openen. Het leverde een licht initiatief op, maar meer niet, terwijl Karpov met zijn twee lopers op meer mocht hopen als het initiatief geneutraliseerd zou worden. Timman ruilde lopers, offerde een pion om een toreneindspel te bereiken waarin hij de pion meteen terugwon, waarna remise werd overeengekomen.
Ook de vierde partij had best remise kunnen worden. In een Dame-Indische partij met 5…b5 kwam een stelling op het bord waarin zwart een halfopen b-lijn had, wit een halfopen c-lijn. Wit tripleerde op de c-lijn en viel daarmee c7 aan. Om een of andere reden verdedigde Timman die pion niet, Karpov sloeg hem, stond gewoon een pion voor en de rest was (nog niet al te makkelijke) techniek. Jammer, de Arnhemmer had vast goede hoop om eindelijk eens een match van Karpov te winnen, maar de Rus bleek toch te sterk.
Lees meer >In het Groninger museum wordt momenteel een bijzondere match gespeeld tussen Jan Timman en Anatoli Karpov. Dit is een van de festiviteiten waarmee de stichting NNR2013 (Noord Nederland Rusland 2013) op de valreep het Ruslandjaar probeert te redden. De strijd tussen Rusland en Nederland op het schaakbord is (net als in het echt) best fel, maar uiteindelijk werd twee keer de vrede getekend.
De beide eerdere matches tussen Timman en Karpov (in 1990 en 1993) eindigden in ruime overwinningen voor de Russische ex-wereldkampioen, maar de situatie nu is anders. Toen was Karpov ook de favoriet vanwege ELO-surplus, nu is het moeilijk om een (eventuele) winnaar te voorspellen. Het ratingverschil is klein, mede omdat Timman in 2013 een punt of 40 heeft gewonnen. Karpov heeft laatst in een naar hem vernoemde rapidtoernooi in Frankrijk sterk gespeeld (hij verloor uiteindelijk in de finale van Bacrot) en in deze match is de bedenktijd ook vrij beperkt (40 minuten plus 30 seconden per zet). Timman is de laatste tijd ook goed op dreef, 6.5 uit 7 in de Duitse en Nederlandse competitie samen. Als ik geld zou moeten inzetten, zou ik het op de einduitslag van 2-2 doen.
Lees meer >
