Schaaksite

Eindspelfinesses 39: Dame tegen paard

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

Nu we in een tijdperk leven waarin partijen niet (of bijna niet) meer afgebroken worden, maar in de uitvluggerfase beslist worden, wordt er steeds meer verwacht van de eindspelvaardigheid van de spelers. Zeker als er niet met ‘increment’ (bonusseconden) gespeeld wordt en men met luttele minuten op de klok een gewonnen stelling ook daadwerkelijk in winst moet omzetten, is het niet eenvoudig om het hoofd koel te houden om de vis op het droge te trekken.

Eindspelfinesses 37: Afwikkelen

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

We hebben de serie met theoretische eindspelen al een beetje verlaten met de vorige twee afleveringen van mijn hand. Het is van belang om met de verworven kennis in het achterhoofd te zien of we die ook in een praktisch eindspel in de praktijk kunnen brengen.

“Niets is zo moeilijk als het winnen van een gewonnen stelling”, verzucht menig schaker wel eens. En die uitspraak doet vooral opgeld in het eindspel. Daar gelden hele andere wetten dan in het middenspel. Waar je bijvoorbeeld bij een ruil geneigd bent om naar het centrum te slaan, moet je in sommige eindspelen juist van het centrum afslaan om een verre vrijpion te creëren.

Een andere vraag komt in dit verband ook naar boven. Wie bestudeert er tegenwoordig nog eindspelen? Partijen worden niet meer afgebroken maar in de uitvluggerfase veelal beslist. Goed beschouwd zou een speler juist beter op de hoogte moeten zijn van de diverse eindspelen omdat hij gebaat is bij parate kennis. Het tegendeel blijkt vaak waar, men weet niet waar men moet beginnen en als een partij beëindigd is, wordt het slotspel niet meer kritisch geanalyseerd. Met een afgebroken partij was die noodzaak juist veel meer voelbaar: men wilde de partij winnen of remise houden en voelde zich wat meer verplicht om zo diep mogelijk te analyseren, vaak ook met eindspelboeken in de hand. Timman maakte in zijn weg naar de top vaak gebruik van secondanten die zeer gespecialiseerd waren in het eindspel.

Eindspelfinesses 35: Tactiek in toreneindspelen (2)

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

De vorige aflevering hebben we een begin gemaakt met tactische wendingen in toreneindspelen. Zoals we al eerder hebben opgemerkt zit er ook in eindspelen meer tactiek in dan je zou verwachten. Mensen zijn geneigd om te denken dat tactische momenten zich vooral voordoen in middenspelstellingen met veel stukken. Dat is op zichzelf een logische gedachte, maar sommige thema’s die in eindspelen wel voorkomen, zie je juist in het middenspel wat minder. Dat heeft met een paar aspecten te maken:

• De koning speelt in eindspelen een veel belangrijkere rol.
• De vijandelijke koning is uiterst kwetsbaar als hij naar de rand wordt gedreven of daar wordt afgesneden door een toren.
• Vrijpionnen spelen vaak een hoofdrol, meestal meer dan in een middenspel. Die kunnen op diverse manieren benut worden, bijvoorbeeld door een bruggetje te bouwen waardoor er eentje doorloopt.
• Thema’s waarin stukken verdwalen of ingesloten raken duiken ook in eindspelen regelmatig op.

Met bovengenoemde wetmatigheden in het achterhoofd is het waarschijnlijk aardig om te proberen verborgen wendingen zelf te ontdekken. Vandaar dat ik deze keer geen instructiestellingen laat zien, maar u meteen actief aan het werk zet. Probeer de volgende vijf oefeningen op te lossen door voortdurend naar geforceerde zetten en varianten te zoeken. Omdat het allemaal eindspelstudies zijn (met als opdracht wit speelt en wint) zal er ergens een bijzonder creatief idee gevonden moeten worden om de winst af te dwingen. En mocht u er helemaal niet uitkomen, dan kunt u altijd nog op de “oplossing” klikken of ze via de viewer naspelen. Op de foto einspelstudiecomponist Henri Rinck, van wie vele buitengewoon fraaie studies bekend zijn. Veel plezier ermee!