Schoppen en Nikolic grote winnaars bij het 80ste Noteboomtoernooi

2 maart 2020 14:48 4

Vandaag bestaat LSG, het Leidsch Schaakgenootschap, 125 jaar. Dat viel bijna samen met de 80ste editie van het Noteboomweekendtoernooi. Dat werd gewonnen door de jonge Casper Schoppen, die op soevereine wijze zijn naam op de beker wist te graveren. Daarmee komt hij in een mooi rijtje met namen van illustere winnaars. Op de toernooisite zien we dat er een paar beroemde spelers zijn zoals Botwinnik, Euwe, Donner, Timman en Van Wely, die ook ooit het toernooi hebben gewonnen.

De trotse winnaar Schoppen (tweede van links) naast het drietal dat op een half punt van hem op de gedeeld tweede plaats eindigde (foto Harry Gielen)

Casper nam, heel verstandig, op zaterdagavond een bye, en won zijn overige vijf partijen. Dat bleek genoeg te zijn om een half puntje voor te blijven op het trio Solodovnichenko, Van der Werf en Tiggelman. In de laatste twee ronden moest hij flink zijn best doen om Lombaers (2368) en Pijpers (2467) eronder te houden. Topfavoriet Yuri Kuzubov (2644) kon de verwachtingen niet waarmaken. Na drie overwinningen, een korte remise tegen Pijpers, verloor de Rus een stelling met pluspion van Mark van der Werf, waardoor zijn kansen op de zege verkeken waren. Dat hij daarna ook nog in het zand moest bijten tegen de Amsterdammer Enrico Vroombout, maakte de druiven voor hem extra zuur.

De spanning is te snijden in de slotronde (foto Harry Gielen)

Lees meer >

Recensie: Better Thinking, Better Chess door Joel Benjamin

19 februari 2020 18:04 0

Er ligt al een tijdje een boek op mij te wachten om doorgewerkt te worden en dat is het boek van de Amerikaanse grootmeester Joel Benjamin. De titel ‘Better Thinking, Better Chess’ en ondertitel ‘How a Grandmaster Finds his Moves’ klinkt ons als muziek in de oren. Want willen we niet allemaal ons denkproces beter ordenen in de hoop op betere resultaten?

Joel Benjamin bij het bespreken van een partij op het internet.

Voor we het boek de revue laten passeren eerst iets over de schaker Joel Benjamin zelf. Geboren in New York 1964 werd hij in 1977 de jongste Fide-meester ooit in de Verenigde Staten. In 1986 behaalde hij de grootmeestertitel en hij werd later driemaal kampioen van zijn land. In 1995 kwam hij in het nieuws omdat hij betrokken werd bij het computerproject Deep Blue. Hij werd door de leider van dit project aangetrokken om het openingsboek samen te stellen voor de aanstaande match tegen Garry Kasparov. In een latere tweekamp (1997) tussen de wereldkampioen en de computer ging de mens ten onder en Kasparov beschuldigde onder andere Benjamin ervan dat hij tijdens een partij geïntervenieerd zou hebben. Die beschuldigingen werden altijd ontkend maar omdat het programma ontmanteld werd, kon er nooit meer iets bewezen worden.
In het boek kwam ik in hoofdstuk 6 (Material and initiative) de volgende eerste regels tegen: “In 1997, a man wise in the ways of chess but less so in the ways of computers, travelled America giving speeches on the nature of computer chess. Garry Kasparov’s description of engine ‘priorities’ was nonsense; every aspect of chess get a numerical value, but Deep Blue (or any other engine I imagine) was never given instructions about the bishop pair being more important than king safety, or any similar equation. One might be inclined to extrapolate based on one move in one game, but that would be overly simplistic. Computers count up all the points and make their decision on what gets the highest possible score”.

En zo gaat de auteur nog even verder om zijn gram te halen op de oud-wereldkampioen. Het boek kwam uit in 2018 en toen was er nog geen Alpa Zero, dus wie weet, denkt Benjamin inmiddels anders over computerschaak. Zijn opmerking over hoe engines werken (in eenheden van pionnen) wordt algemeen wel onderschreven.

 

Tijd om de inhoud van het boek te bespreken. Naast de introductie zijn er tien hoofdstukken die de volgende titels hebben meegekregen:

Lees meer >

Loting in het Kandidatentoernooi verricht

18 februari 2020 22:16 9

Alekseenko, de man die de wildcard van de organisatie kreeg.

Vandaag is de loting verricht van het kandidatentoernooi. Daarmee is het hele programma bekend geworden dat tussen 15 maart en 4 april gespeeld gaat worden. Zoals we weten doet onze landgenoot Anish Giri hieraan mee en is de meest opvallende en wellicht ook meest omstreden deelnemer de Rus Kirill Alekseenko. Hij heeft namelijk de wildcard gekregen en dat betekent dat één van de sterkste spelers ter wereld, de Fransman Maxime Vachier Lagrave, tandenknarsend zal moeten toekijken hoe in dit toernooi de uitdager van de wereldkampioen wordt bepaald. Er zijn mensen die zeggen dat de Fransman dan maar gewoon zijn kansen beter had moeten benutten, maar het lijdt geen twijfel dat MVL absoluut één van de gegadigden is die zomaar uitdager kan worden. Het systeem is bekend, iedereen weet waar hij aan toe is en het de Fransman wéér niet gelukt om zich te kwalificeren. Desalniettemin voelt het als een gemis dat hij er niet bij is. De lotnummers vielen als volgt:

Nr Naam
1 Teimour Radjabov
2 Liren Ding
3 Anish Giri
4 Alexander Grischuk
5 Kirill Alekseenko
6 Ian Nepomniachtchi
7 Wang Hao
8 Fabiano Caruana

Het speelschema is hiermee ook bekend:

Lees meer >

Stukkenjagers wint eerste open editie van het HSB Snelschaken voor clubteams

11 februari 2020 16:30 Nick Bijlsma 1

Het winnende team (v.l.n.r. Luuk en Sam Baselmans, Nick Bijlsma en Mart Nabuurs, foto toernooisite)

Voor de eerste keer werd het HSB Snelschaken voor Clubteams opengesteld voor teams buiten de HSB. Een uitgelezen kans om snelschaken in teamverband te ontdekken in andere provincies. Bij de Stukkenjagers werd, na een korte voorselectie, een team opgesteld met de volgende sterspelers: Luuk Baselmans, Nick Bijlsma, Sam Baselmans, en Mart Nabuurs. In de trein naar Delft kwamen we tot zowel deze opstelling als mijn belofte om een verslag te schrijven als we het toernooi zouden winnen. En kijk hier het resultaat.

Het speelschema betrof tweemaal een enkelvoudige tienkamp, en in dit geval was er dus een poule met voorrondes en daarna de finalepoule. Het speeltempo van 3 min p.p. + 2 sec per zet was voor mij wel even wennen. In het begin denk je wel voldoende tijd te hebben, maar wanneer de tijd onder de minuut zakte, speelde er wel een lichte paniek op. Gelukkig mocht dit de pret en het resultaat niet drukken want we gingen gestaag door de eerste rondes heen. Soms werden hopeloze stellingen nog omgebogen naar winst, maar van echt ‘schwindelen’ was er niet echt sprake.

Lees meer >

Twee presentaties rondom het Siciliaans!

10 februari 2020 10:10 Redactie Schaaksite 0

Er zijn nog plaatsen beschikbaar bij de twee presentaties die gegeven worden rondom het nieuwe boek van Herman Grooten, getiteld: ‘Begrijp wat je doet deel 3, Siciliaanse structuren Najdorf&Scheveningen’.

5…a6 is de Najdorf-, 5…e6 is de Scheveninger-variant.

Het boek (ongeveer 400 pagina’s) is een uitgebreide aanvulling op de artikelen ‘Begrijp wat u doet’ die de auteur voor het blad van de KNSB, Schaakmagazine, verzorgt. Dit boek, het derde in een reeks, geeft een overzicht van stel­lingen, hun bij­behorende plan­nen en concepten die ontstaan uit bovengenoemde varianten. Het boek is in het Nederlands ge­schre­ven en bij de Belgische Uit­geverij Thinkers Publi­shing uitge­ge­­ven.

 

Het Siciliaans is één van de mooiste en belangrijkste openingen die het schaakspel rijk is. Als antwoord op 1.e2-e4 valt het in de categorie waarin vechtschaak garant staat. Vooral de varianten die in dit boek aan de orde komen, worden door wereldtoppers omarmd omdat zij ook met zwart graag de strijd aangaan.

Lees meer >

Recensie: Begrijp wat je doet 3: Siciliaanse structuren deel 1, Najdorf&Scheveningen

8 februari 2020 7:30 Zyon Kollen 0

In deze recensie bespreek ik het boek Begrijp wat je doet 3: Siciliaanse structuren deel 1, Najdorf & Scheveningen van Herman Grooten. Het boek is aanzienlijk dikker dan zijn voorgangers, maar dat kan ook niet anders als je de bekendste variant van de meest gespeelde schaakopening behandelt. Een recensie van het eerste deel uit deze serie, geschreven door Johan Hut, is hier te lezen.

 

 

Opbouw

De structuur van het boek is zeer helder. Grooten begint groot en bespreekt hoe we openingen in het algemeen zouden moeten bestuderen. Het belang van vooral verbale uitleg is iets wat we niet mogen onderschatten.

Het hoofdstuk erna begint met algemene strategische en tactische thema’s uit het Siciliaans. Op deze manier kan de lezer al gevoel ontwikkelen voor bepaalde stellingen, zonder te weten hoe deze precies op het bord zijn gekomen. Pas daarna wordt toegespitst op de eerste paar zetten: hoe erg is het dat de opmars …e7-e5 een gat op d5 achterlaat? Hoezo eerst voorbereiden met …a7-a6? Of waarom zou zwart de pion niet op e6 laten staan en rustig verder ontwikkelen?

Hierna begint het echte werk. De Najdorf en Scheveningen krijgen elk een groot hoofdstuk, dat onderverdeeld is naar de systemen die wit kan kiezen. Omdat de structuren van deze varianten op elkaar lijken, blijven die systemen dan ook bijna hetzelfde: 6. f4, 6. Lc4, 6. Lg5, Engelse aanval, 6. Le2. Elk hiervan wordt kort ingeleid met een partijfragment, gevolgd door modelpartijen voor beide kleuren.

Lees meer >

Stukkenjagers haalt zwaarbevochten zege binnen

4 februari 2020 9:45 Mart Nabuurs 0

Vaak wordt een verslag begonnen met de mededeling dat een zekere wedstrijd op een bepaalde datum heeft plaatsgevonden met eventueel al die en die uitslag als resultaat. In dit geval begon de wedstrijd tussen De Stukkenjagers 1 en Venlo 1 al veel eerder. Sinds de loting voor dit KNSB seizoen bekend werd gemaakt heb ik nagenoeg elke donderdagavond de Venlose clubavond geïnfiltreerd op zoek naar de juiste informatie en opstelling om ervoor te zorgen dat de matchpunten in Tilburg zouden blijven.

In de aanloop naar deze wedstrijd, met als inzet meer ademruimte in deze pittige poule, liet Nick Bijlsma weten verhinderd te zijn. Supersub Jasper Beukema bleek helaas ook niet beschikbaar, waardoor de mogelijkheid om 4 paar broers achter de borden te krijgen in deze wedstrijd onbenut bleef. Met pater familias Henk Jan Beukema hadden we echter een solide speler in onze gelederen en gingen we met vertrouwen de wedstrijd tegemoet.

Tijdens de voorbereiding op vrijdagavond, waar ditmaal twee Stukkenjagers, twee Venlonaren en een Eindhovenaar aanwezig waren, werd vakkundig om de hete brij heen gedraaid en zorgden we er met grote nauwkeurigheid voor dat er zo min mogelijk informatie over de te volgen tactiek werd uitgewisseld. Gezellig (en ook leerzaam) was het uiteraard wel. Gezellig begon ook de zaterdagochtend met het traditionele ontbijt in het centrum van Tilburg, waar dit keer ook een Venlonaar acte de présence gaf. Goed gevuld togen we richting Cinecitta, alwaar een delegatie Venlonaren ons reeds opwachtten. Het leek erop dat zij voor deze match voltallig aanwezig zouden zijn, waardoor we wisten dat het voor ons een zware klus zou gaan worden.

Lees meer >

Hugo ten Hertog wordt grootmeester in Lissabon

3 februari 2020 11:25 1

De afgelopen week valt er een heuglijk feit te vieren. Nederland heeft er weer een grootmeester bij in de persoon van Hugo ten Hertog uit Utrecht! In Lissabon scoorde hij zijn laatste GM-norm die nodig is om de titel vanaf het volgende Fide-congres in zijn ransel te mogen voeren. De 2500-Elogrens had hij daarvoor al gepasseerd. Schaaksite feliciteert Hugo met het prachtige resultaat!

In het geanimeerde gesprek dat ik deze week met Hugo voerde, passeerden diverse interessante onderwerpen de revue. Allereerst natuurlijk hoe het resultaat tot stand kwam in Lissabon. Hugo’s scoretabel:

Rd. Tab. Nº.Inic. Nome Elo FED Clube/Cidade Pts. Res.
1 11 118 SILVA Tiago 1855 POR A.Xat – Montemor-O-Novo 4,0 s 1
2 11 64 CM CAMBANDO José 2166 ANG Filiados Na Fpx 5,0 w 1
3 9 38 FM BAYRAMOV Zaur 2333 AZE Filiados Na Fpx 6,0 s ½
4 11 36 IM LEKIĆ Dušan 2343 MNE 4,0 w 1
5 8 26 IM ALSHAMEARY PUENTE Ismael 2385 ESP Amadora Xadrez 5,5 s 1
6 1 4 GM ALEKSEEV Evgeny 2623 RUS Cx Ferreira Do Alentejo 7,0 w ½
7 5 6 GM GHAMARIAN Tigran 2603 FRA Filiados Na Fpx 7,0 s ½
8 7 8 GM PETROV Nikita 2592 RUS Filiados Na Fpx 6,5 w ½
9 7 23 IM GOLUCH Piotr 2413 POL 6,0 s 1

Hugo ten Hertog in actie in Lissabon (foto toernooisite)

Ik vroeg hem hoe hij op het idee was gekomen om daar te gaan spelen en waarom hij bijvoorbeeld niet in Wijk aan Zee of in dit geval dichterbij, in Gibraltar was gaan spelen. Dat laatste toernooi kent de laatste jaren een loodzware bezetting met diverse wereldtoppers en we weten ook dat er een paar spelers van zijn eigen vereniging, Paul Keres uit Utrecht, daar jaarlijks acte de préséance geven. Het antwoord was simpel: als je je niet een half jaar van te voren opgeeft, kun je daar gewoon niet meer meedoen omdat het al vol zit. Hugo, die student politicologie in Nijmegen is, hoefde in deze periode geen hertentamens te doen en ging daarom maar eens kijken waar hij een leuk toernooi kon spelen. Dat was ook ingegeven door het feit dat hij het gevoel had dat het laatste jaar heel goed was verlopen. Hugo vertelde mij dat hij onder andere van gerenommeerde grootmeesters als Daniel Fridman en Christian Bauer had gewonnen in de Belgische competitie. Zodoende reisde hij dus af naar de Portugese hoofdstad om daar zijn geluk te beproeven.
“Eigenlijk was dit een soort Vlissingen”, zei Hugo. “De eerste paar ronden moet je een paar op papier zwakkere spelers eronder zien te houden en dan komen de kanonnen. Door deze grote verschillen in rating is het echter heel lastig om een norm te halen.” In Vlissingen 2017 versloeg hij in de laatste ronde Loek van Wely, kwam uit op 7 uit 9, maar zelfs dat was te weinig voor een GM-norm.

Er moet dus nog altijd een hoge score worden neergezet. Zo begon Ten Hertog met 4½ uit 5 om vervolgens te kijken of hij op de been kon blijven tegen achtereenvolgens GM Alekseev, GM Ghamarian en GM Petrov. Dat lukte met drie remises, maar toen moest hij met zwart nog wel winnen van IM Goluch. Toen hij dat voor elkaar kreeg, had hij inderdaad zijn norm én de titel binnen.

Lees meer >

Gespot 94 Bordvisie

28 januari 2020 23:23 4

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen. Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

 

“Je wordt ouder papa”. Dit beroemde nummer van de Brabantse artiest Peter Koelewijn (een versie uit 2018 valt te zien en te beluisteren op YouTube) lijkt ook van toepassing op schakers die een bepaalde leeftijdsgrens zijn gepasseerd. U begrijpt het al, dit wordt gedeeltelijk een autobiografisch betoog. Maar wellicht met herkenbare componenten van problemen waar veel clubschakers mee worstelen: bordvisie! Wat dit fenomeen inhoudt en met wat voor soort obstakels veel spelers, maar in het bijzondere oudere schakers, soms kunnen worstelen, hoop ik met de volgende voorbeelden te laten zien.

Voordat hier meer over uitgeweid wordt, wil ik u graag de volgende twee fragmenten voorleggen uit partijen die ik iets meer dan een jaar geleden speelde en vorige week nog, tijdens de Tata Steel tienkampen.

Grooten, Herman – Van den Doel, Erik

Deze partij werd in november 2018 gespeeld in een wedstrijd in de Meesterklasse tussen Charlois/Europoort en De Stukkenjagers. Het diagram geeft het kritieke moment in de partij aan. Ik voelde op mijn sloffen aan dat ik hier iets moest hebben. Mijn tegenstander, die al vanaf zet 11 over weinig tijd beschikte, had hier nog iets als 2 à 3 minuten. Zelf had ik vanaf zet 20 ongeveer zo’n 15 minuten meer op de klok. Nu moest ik dat voordeel gaan uitbuiten, maar er diende concrete berekeningen gemaakt te worden, meestal niet eenvoudig en zeker niet een sterke grootmeester.

Lees meer >

Recensie: An Attacking Repertoire for White with 1.d4 van Viktor Moskalenko

17 januari 2020 18:00 5

Toen ik 2009 mijn boek Chess Strategy for Club Players bij New in Chess uitkwam, besloot de uitgever te kijken of het mogelijk was dat dit boek op een shortlist kon komen om mee te dingen met een wedstrijd te worden bekroond tot Book of the Year. Als ik het me goed herinner vond de verkiezing plaats onder auspiciën van chesscafe.com, een vooraanstaande site in Amerika.

 

En zowaar, het boek kwam op die shortlist te staan, samen met twee andere boeken. Eén daarvan was het boek Revolutionize Your Chess van de Oekraïense grootmeester Viktor Moskalenko. Hij woont al lange tijd in Barcelona (Spanje). Net in de tijd dat via het internet een verkiezing gehouden werd, verscheen er een recensie op de site van Peter Doggers over dit laatste boek van Arne Moll die het eigenlijk tot de grond afkraakte. Moskalenko bleek op zijn zachtst gezegd not amused en stuurde een felle reactie.

Omdat inmiddels duidelijk was dat er een nek-aan-nek-race gaande was tussen zijn en mijn boek, begreep ik later dat er gezegd is dat er een moderne ’80-jarige oorlog’ tussen Spanje en Nederland via het internet werd uitgevochten. Uiteindelijk mocht ik mij de gelukkige prijzen en won inderdaad deze prijs. Toen de eerste druk in notime was uitverkocht is er een nieuwe versie van dit boek uitgekomen die ik drastisch uitgebreid heb met een nieuw 50-pagina-tellend hoofdstuk en verder met de nodige herzieningen, vooral in de opgaven.

 

Diezelfde Moskalenko heeft inmiddels behoorlijk wat boeken op zijn naam staan; als schaaktrainer heeft hij sporen verdiend en onlangs verscheen een nieuw boek getiteld An Attacking Repertoire for White with 1.d4. De eerste vraag die ik mezelf stelde was of een dergelijk boek niet al vaker samengesteld is. Dat is natuurlijk zo, maar van dit boek mogen we zeggen dat het een soort doorsnede geeft van de ideeën en de stijl van de auteur. Geboren op 12 april 1960 in Odessa is hij een generatiegenoot van mij. Hij is een behoorlijke grootmeester wiens rating de laatste tijd van dik boven 2500 onder deze grens is gezakt. Dat zegt overigens weinig over zijn inzicht en uiteindelijk geeft hij hiervan een mooi kijkje te zien in dit boek. Voordat ik meer zeg over de aanpak in zijn boek, laat ik graag eerst de opbouw zien. Het boek kent veertien hoofdstukken:

Hoofdstuk 1: King’s Indian Four Pawns Attack
Hoofdstuk 2: Modern Benoni Defence
Hoofdstuk 3: Snake Benoni
Hoofdstuk 4: Indo-Benoni
Hoofdstuk 5: Benko/Volga Gambit
Hoofdstuk 6: Grünfeld Defence
Hoofdstuk 7: Part I Nimzo-Indian: Sämisch and Kmoch Variations
Part II Nimzo-India: The Trojan Horse
Hoofdstuk 8: Slav Defence, Exchange Variation
Hoofdstuk 9: Queen’s Gambit Accepted
Hoofdstuk 10: Queen’s Gambit Declined: Semi-Slav without …Nf6
Hoofdstuk 11: Part I Queen’s Gambit Declined: Exchange Variation
Part II Queen’s Gambit Declined: Exchange Variation
Part III Queen’s Gambit Declined: Exchange Variation
Hoofdstuk 12 Baltic Defence
Hoofdstuk 13: Chigorin Defence
Hoofdstuk 14: Albin Counter-Gambit

Lees meer >