Schaakrubrieken weekend 14 november 2020
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
Lees meer >Rubrieken
Is de schaakbond de weg een beetje kwijt?
Hebt u zich wel eens afgevraagd waarom u lid bent van een schaakvereniging en in het verlengde daarvan van de schaakbond? Eerlijk gezegd heb ik daar nooit zo bij stil gestaan. Voor mij was het een vanzelfsprekendheid. Maar door de ontwikkelingen van de laatste tijd ga je er wel over nadenken. Paul van der Sterren schreef onlangs een open brief waardoor mij duidelijk werd dat wij in de schaakwereld ergens een verkeerde afslag hebben genomen.
De schaakbond maakte dit jaar al niet zo’n beste beurt met de behandeling van de coronacrisis. Het beleid in de zomer bleek veel te optimistisch. Men ging er iets te gemakkelijk van uit dat schakers analoog aan zweetsporten wel urenlang tegenover elkaar mochten zitten. Dat terwijl de overheid tot vervelens toe de anderhalve meter afstand er bij het volk had ingeramd (en je handen stukwassen natuurlijk). Men kwam laat tot het inzicht dat ook schakers zich aan de anderhalve meter moesten houden.
Weifelend optreden
Daarna bleef men lang weifelen, terwijl steeds duidelijker werd dat een clubcompetitie er dit jaar niet meer in zat. Er waren gelukkig anderen die wel actie ondernamen. Niet in het najaar, maar al kort na het uitbreken van de pandemie. Ik denk dan met name aan de geweldige inzet van Govert Pellikaan en zijn vereniging uit Groningen. Zij stampten een succesvolle online competitie uit de grond. De bond keek er naar en deed aanvankelijk weinig. Pas onlangs kwam men met een online initiatief. Het is een beetje als mosterd na de maaltijd. Er zijn meer zaken waarbij de bond zwak opereert.
Lees meer >Gespot 94: Mat met twee paarden
Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen. Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.
Dat het paard in het schaakspel een bijzondere rol vervult, moge duidelijk zijn. Het is het enige stuk dat over andere heen mag springen, de paardensprong is ook heel bijzonder in vergelijking met wat de andere stukken mogen. Ik las ooit dat het paard mag springen zoals het nu doet omdat men in onderstaand minidiagrammetje het volgende had bedacht (zie diagram).
De loper en de toren kunnen allebei naar h3. Toen vond men het leuk dat ook het paard naar dat veld zou mogen om de symmetrie te bewaren en daarom heeft men de paardensprong bedacht. Of dit waar is? Geen idee, ik kan helaas niet meer terugvinden waar ik dit gelezen heb. Feit is dat de paardensprong ook gebruikt wordt in letterpuzzels, zoals bijvoorbeeld in de ‘Twee-voor-twaalf-quiz’ op tv.
Ziet u het woord in nevenstaand lettervierkant?
Aan het schaakbord was ik altijd gebiologeerd door matten met paarden. Twee voorbeelden:
Mat met 2 paarden (voorbeeld 1)
Toen ik deze stelling voor het eerst zag, vond ik het een gewaarwording dat het witte paard van c2 in twee zetten een relatief grote afstand overbrugt. Want na1. Pd4 Pf5 2. Pe6#
staat zwart mat.
Dan moet je ook nog even met je ogen knipperen dat de koning in eendrachtige samenwerking met zijn paarden alle vluchtvelden van de zwarte koning onder controle heeft genomen (zie diagram rechts)!
Lees meer >“Geen tinten grijs” door Theo Mooijman
Dagelijks bezoek ik een klein aantal websites. Om kennis te nemen van de weersvoorspelling in mijn woonplaats, van de televisie programma’s die ITV3, Channel 5, Drama TV en Yesterday TV die avond gaan uitzenden en van het complete voetbalprogramma van de dag. Daarnaast bezoek ik dagelijks “Schaaksite”. Het is dankzij deze site dat ik op de hoogte werd gebracht van het onzalige plan van de KNSB om, als bezuinigingsoperatie,
WK 1937 (7e aflevering)
Hoewel Aljechin een grotere voorsprong neemt, wordt de match door steeds meer Nederlanders gevolgd. Elke krant publiceert de partijen en ook cartoons, zoals deze, verschijnen in de bladen. Het wordt steeds meer een mediaspektakel!
In de ‘Extra info’ niet alleen een verslag van de partijen, maar ook krantenartikelen en foto’s van de speellocaties. Tevens een verhaaltje over Alexander Rueb, die als voorzitter van de FIDE en als vriend van Euwe bij de match betrokken was.
Lees meer >Recensie: Think Like a Machine
Over de auteurs
Noam A. Manella en Zeev Zohar hebben een soort handboek geschreven dat een leidraad moet vormen om de conventionele denkkaders op de juiste momenten los te leren laten en deze met een soort engine-wise intuition aan te vullen. De auteurs zijn voor sommigen van u wellicht bekend van het boek Play Unconventional Chess and Win. Noam Manella is een onderzoeker op het gebied van sociale netwerken en Zeev Zohar een zakenman. Ze zijn beiden gepassioneerde schakers, maar niet van noemenswaardig niveau. Daarom is de GM Ram Soffer als ‘schaakexpert’ ingeschakeld om de analyses uit het boek te bezegelen.
Tekening van Rupert van der Linden
11 mei 1997, New York
Schaakcomputer Deep Blue wint de beslissende partij van Kasparov. De zesde partij van deze historische match kende slechts 19 zetten. Vol ontsteltenis gaf Kasparov op. Hij betichtte het team dat achter Deep Blue schuilde zelfs van ‘menselijke input’. De schaakcomputer zou ‘a very human sense of danger’ hebben getoond, waarvoor de hulp van grootmeesters nodig was geweest. Later nam de wereldkampioen deze uitspraken terug. Toch was de wijze waarop de computer won uniek. Zo speelde Deep Blue degelijke positionele offers, iets wat tot dan toe uitsluitend voorbestemd leek voor menselijke schakers.
Vandaag de dag is de schaakcomputer natuurlijk niet meer weg te denken uit de schaakwereld. De ‘engine’ beïnvloedt het schaken op alle denkbare terreinen. Zo zijn het topschakers die de engine raadplegen voor nieuwe (openings)ideeën, maar tegelijkertijd lijkt de kloof tussen mens en computer steeds groter te worden. Experts doen meer en meer zetten af als ‘ondoorgrondelijke computerzetten’. Het boek Think Like A Machine poogt niet alleen die kloof te overbruggen door de vaak raadselachtige zetten van de computer begrijpelijk te maken, maar stelt zelfs dat menselijke schakers kunnen leren om uiteindelijk dezelfde soort zetten achter het bord te bedenken.
Engines checken vanuit hun standaard ook de zetten die de meeste professionele schakers op intuïtieve gronden onmiddellijk afwijzen. Dat filter naar kandidaatzetten is niet verwonderlijk, want het denkproces van de mens is natuurlijk gebaseerd op gedeelde aannames over goed en fout. De auteurs hopen met dit boek schakers te leren om de comfort zone van die conventionele kaders zo nu en dan te verlaten, want stellen ze: “Those who develop the ability to constantly look for options “beyond the rules” are going to be the champions of the future.”
Als lezer vroeg ik mij meteen af of de schrijvers niet een bescheidenere opstelling hadden moeten kiezen. De vaststelling dat we kunnen leren van de computer is ontegensprekelijk waar, maar leren ‘denken’ (of eigenlijk zetten) als een engine, gaat dat niet een stap te ver? Hieronder zien we hoe ze deze moeilijke doelstelling hebben ingevuld.
Lees meer >In de schijnwerpers: Rick Lahaye
Foto: Lennart Ootes
Rick Lahaye, lid van sv Spijkenisse, is niet alleen schaker, maar ook een enthousiast ondernemer en auteur. Hij schreef samen met Thomas Waanders het boek ‘Grenzen verleggen’. Ze deden samen wetenschappelijk onderzoek naar de prestaties van olympisch goudenmedaillewinnaars. De vraag ‘hoe het toch komt dat sommige sporters de absolute top bereiken?’ stond daarbij centraal.
Rick: “Onze conclusie was dat het behalen van de top een complex, dynamisch en uniek proces is waarbij duizenden factoren een rol spelen. Dat er geen heilige graal is en meerdere wegen naar Rome leiden. Dat is wellicht vanuit een wetenschappelijk perspectief een bevredigend antwoord, maar het geeft alleen geen houvast”.
“Als speler en coach wil je richting. Je hebt een kompas nodig. Wat ga je trainen en waarom eigenlijk? Meestal analyseer je als coach enkele partijen van pupillen om te zoeken naar patronen. Deze inzichten gebruik je om richting te geven aan de lessen. Je bent als coach alleen beperkt door tijd”.
Dat is één van de redenen waarom hij ChessAnalytics heeft opgericht. Alle partijen die je ooit hebt gespeeld kun je in hun database stoppen. Al deze partijen worden automatisch geanalyseerd en dan wordt gezocht naar patronen. Op basis van de inzichten in deze patronen bieden ze diensten aan voor leren en vermaak.
Dat gaat al heel ver. Het is bijvoorbeeld mogelijk automatisch alle eindspelstructuren te herkennen die er bestaan en zien hoe een speler daarop scoort. Alle toren- of pionneneindspelen die iemand ooit in zijn leven heeft gespeeld in zijn eigen partijen kan hij met een klik op de knop dan bij elkaar zien.
1. Wanneer ben je begonnen met schaken en wie heeft het je geleerd?
Ik heb schaken geleerd van mijn moeder toen ik vijf jaar oud was.
2. Heb je naast schaken nog andere sporten of hobby’s?
Ik wandel en hike* graag. In de zomer nog in Oostenrijk geweest voor een schaaktoernooi. In de ochtend en middag was het hiken in de bergen. In de avond was het dan schaken. Een ideale combinatie! Verder ontspan ik door het kijken van films en series. Tot slot haal ik veel energie uit ondernemen. Iets opbouwen vanuit niks, daar haal ik veel voldoening en plezier uit. Het voelt haast als een hobby.
3. Naar welke muziek luister je graag?
Heel uiteenlopend. Als ik echt moet kiezen, dan is het Coldplay.
4. Heb je een favoriete auteur? Zo ja wie dan?
Niet echt. Ik lees veel, maar dat zijn meestal wetenschappelijke artikelen of online artikelen waar ik iets nieuws van leer. Verder hebben series en films mijn voorkeur boven leesboeken.
5. Hoeveel tijd besteed je gemiddeld per week aan het schaken?
Het ligt aan de week, maar meestal tussen de 40-60 uur per week. In mijn hoofd ben ik 24/7 met schaken bezig. Lesgeven en vooral het verder door ontwikkelen van ChessAnalytics. Een platform uit de grond stampen met je team kost veel tijd. Ontwerpen en communiceren met programmeurs en computerwetenschappers over de te bouwen functionaliteiten, financiering, sales, marketing, klantenservice en vele andere aspecten die om de hoek komen kijken bij ondernemen. Die diversiteit is geweldig. Je takenlijst is alleen oneindig en je moet goed kunnen loslaten.
Lees meer >Schaakrubrieken weekend 7 november 2020
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
Lees meer >
Schaakvereniging ErasmusWK 1935: aflevering 6
Van
daag aflevering 6 met de partijen 14-15-16 van de match uit 1935. Voor het eerst komt Euwe op gelijke hoogte met Aljechin en daardoor neemt de interesse en het enthousiasme in Nederland toe.
Vergeet niet de ‘Extra info’ op onze website te lezen, want daarin staat nog veel meer informatie dan in de aflevering op YouTube te zien is!
www.maxeuwe.nl/index.php/activiteit/wk-1935/670-wereldkampioenschap-schaken-1935
Vandaag aandacht voor onze webmaster Bas van den Berg,
Lees meer >
