Boekenrubriek

Recensie: Turbo Charge your Tactics 1 en 2

Wellicht denkt u bij het lezen van de titel meteen: “O nee, al weer een boek met tactische opgaven. Daar staat mijn kast al vol van. Snel overslaan!” Dan stel ik voor dat u toch nog eventjes deze recensie leest. Wie weet komt u dan op andere gedachten. Het zijn inderdaad twee boeken boordevol tactische opgaven. Maar de auteurs volgen niet de gebaande paden. Wat is er dan zo anders aan deze boeken?

Het draait in deze boeken vooral om zetten die we niet zo snel zien: blinde vlekken. Blinde vlekken zijn zetten die zich om de een of andere reden makkelijk aan onze waarneming onttrekken. Laat ik maar meteen met een voorbeeld uit het boek in huis vallen. Zie onderstaande stelling afkomstig uit een partij van Mykhaylo Oleksiyenko tegen Volokitin (Kiev 1998).

Deze partij werd gespeeld in een kampioenschap onder de 12 jaar. De stelling is beslist de moeite waard om even goed te bestuderen. Wit is aan zet.

Lees meer >

Recensie: Chess Coach, The profound and Lasting Influence of Mark Dvoretsky – Compiled by Vladimir Barsky

Het kan volgens mij nooit kwaad om over de fameuze Russische schaaktrainer, Mark Dvoretsky, een boek samen te stellen. We kennen allemaal “Dvoretsky’s Endgame Manual” om nog niet te spreken over de vele andere leerzame schaakboeken die hij op zijn naam heeft staan (zie het plaatje met vele voorbeelden).

 

Vladimir Barsky nam de handschoen op om vele verhalen en anekdotes van zijn tijdgenoten te verzamelen en die bij elkaar te zetten. Onder hen collega trainers en veel (oud-)pupillen. Op het gevaar af er enkele te vergeten noem ik enkele namen die bereid waren hun gedachten op papier te zetten: Alexander Nikitin (oud-trainer van Garry Kasparov), Boris Zlotnik, Evgeny Sveshnikov, Vladimir Tukmakov, Mikhail Sherevsky, Sergey Dolmatov, Arthur Yusupov, Alexey Dreev, Vishy Anand, Vadim Zviagintsev, Victor Bologan, Alexander Motylev, David Navarra, Jacob Aagaard en zelfs Magnus Carlsen.

De samenwerking met Arthur Yusupov (die in Duitsland een schaakschool heeft opgericht en zijn naam in het Duits heeft laten verbasteren tot Jussupow) is algemeen bekend. Jarenlang stonden zowel Yusupov en Dvoretsky op de lijst van het eerste team uit Apeldoorn (Schaakstad Apeldoorn tegenwoordig). Het was vooral te danken aan Karel van Delft (en sponsoren) om deze vooraanstaande spelers/trainers naar Apeldoorn te halen waar ze ingezet werden om de jeugd het nodige bij te brengen. Karel was ook niet te beroerd om af en toe een trainingssessie te organiseren waarin Dvoretsky een publiek met louter trainers kon toespreken. Het was voor mij een mooie gelegenheid om deze gelouterde trainer eens in levende lijve te ontmoeten.

Na zijn interessante uiteenzetting (waarvan ik me vooral de fraaie lopereindspelen herinner) kon ik hem even kort spreken. Ik heb toen even gesproken over de in Nederland gebruikte Stappenmethode van IM Cor van Wijgerden en Rob Brunia en wat hij daarvan vond. Van Wijgerden had Dvoretsky eerder al ontmoet en hem ooit gevraagd of hij spelers had begeleid/getraind met een wat meer basaal niveau dan degenen die hij meestal trainde en wat hij daar dan mee deed. Daarvan gaf hij aan dat hij nooit iemand onder een ratingniveau van minimaal 2250 onder zijn hoede had gehad en dus kon hij daar weinig over zeggen. Dit geeft natuurlijk aan dat hij – nadat hij al een paar jeugdwereldkampioenen had opgeleid – toen al het aureool had van de toptrainer die zich niet bemoeide met het traject waarin spelers van niveau nul omhoog komen. Toch opmerkelijk dat hij eigenlijk toegaf dat hij ‘werkelijk geen idee had’ wat er onder 2250 moest gebeuren…

Lees meer >

Jan Esser: echt een schaker

Johannes (Jan) Esser (1877-1946) was één van de grondleggers van de plastische chirurgie en uitvinder van de nog steeds gebruikte Esser-inlay. Hij was miljonair, kasteelheer, speculant en had een gezin. Was huisarts, tandarts én wetenschapper. Esser had een grote kunstverzameling; als een van de eersten zag hij de waarde van Mondriaan, Witsen, Breitner en Sluijters. Hij was met hen bevriend. Ook was hij een van de eerste officiële Nederlandse schaakkampioenen: in 1913.

Lees meer >

Rook Endgames from Morphy to Carlsen

Het toreneindspel mag zich de laatste tijd op een warme belangstelling verheugen bij auteurs. Eerder dit jaar waren er twee leerboeken van Quality Chess en nu heeft Gambit een interessante duit in het zakje gedaan. Het roept natuurlijk wel een vraag op. Waarom zoveel aandacht voor toreneindspelen?

Dat laat zich tamelijk eenvoudig verklaren. De toren doet over het algemeen later aan het spel mee dan andere stukken. De kans is dus ook wat groter dat ze overleven tot aan het eindspel. Toreneindspelen komen relatief vaak voor. Het zijn bijzonder boeiende eindspelen met regelmatig fraaie tactische wendingen.

Een ander punt is dat men vaak beweert dat de ‘remisemarge’ tamelijk hoog is. Dat mag dan wel zo zijn, maar dat neemt niet weg dat een foutje zo is gemaakt en dat het al gauw een half of heel punt kan schelen. Dus is er alle reden om u te verdiepen in dergelijke eindspelen.

Lees meer >

Misdadige breinen

‘Ik ben niet zo’n groot kenner van misdaadliteratuur en ik kan me niet veel schaakthrillers of moordmysteries voor de geest halen die zich afspelen tijdens schaaktoernooien. Eentje, of eigenlijk twee, wil ik nog wel noemen. De Tsjechisch-Duitse voormalig wereldtopper Vlastimil Hort bracht al in 1989 Schwarzweisse Erzählungen uit, een bundel met drie lange korte verhalen waarin ook twee moordmysteries staan die opgelost moeten worden door een FIDE-medewerker genaamd Jan Bodlacek.

Lees meer >

De Beste Zet dertig jaar

Erika Sziva en Johan van Mil richtten in 1994 Schaakboekenverzendhuis De Beste Zet op. Een tijdje na de dood van Van Mil werd Robert Klomp mede-eigenaar. Hier volgen enige herinneringen aan en ideeën over de Beste Zet die dit jaar dus een jubileum viert – en een mooie, lekker schrijvende pen aan de klanten geeft.

 

Johan

Van Mil (1959-2008) zei in de jaren nul eens tegen mij,

Lees meer >

Recensie: 400 Chess Strategy Puzzles – Martyn Kravtsiv

Om beter te worden in schaken moeten we schaakpuzzels oplossen. Dat is zo vanzelfsprekend als een en een is twee. Veel schaakpuzzelboeken gaan over tactiek: het is nu eenmaal makkelijker als auteur om puzzels bij elkaar te verzamelen waar er duidelijk een beste zet is. Het liefst samen met een prachtige combinatie. Strategische puzzels daarentegen zijn een stuk lastiger. Strategie is veel meer je partij een bepaalde kant op sturen en is daarom minder een kwestie van goed of fout.

Lees meer >

Rock solid chess volume 2: Piece play

Rock Solid Chess Volume 2: Piece Play

Na hun succesvolle boek “Rock Solid Chess: pawn structures” (zie deze positieve recensie van Michel Hoetmer) hebben Sergei Tiviakov en Yulia Gökbulut een vervolg gepubliceerd: “Rock solid chess: Piece play”. Omdat het leeuwendeel van de voorbeelden uit Tiviakovs partijen komt en de tekst in de eerste persoon enkelvoud geschreven is, schrijf ik in het vervolg alleen “Tiviakov” en niet “Tiviakov en Gökbulut”.

Lees meer >

Twee recensies: Dream Moves (Sher) en Winning Chess Middlegames (I.Sokolov)

Omdat uitgeverij New in Chess zo vriendelijk is mij regelmatig te voorzien van hun meest recente uitgaven, vond ik het tijd worden om eens een tweetal boeken, die mijn speciale aandacht trokken, eens grondig door te nemen en mijn mening erover te geven. En ik moet zeggen: petje af voor wat de twee auteurs afgeleverd hebben.

De eerste, de voormalige Sovjettrainer en later geëmigreerd naar de Verenigde Staten, GM Miron Sher, heeft zijn eigen boek niet meer kunnen meemaken. Hij stierf in 2020 maar zijn vrouw en zoon hebben met hulp van zijn voormalige pupillen, onder andere Peter-Heine Nielsen, Robert Hess en Fabiano Caruana, een prachtig werk afgeleverd dat postuum hoog aangeslagen mag worden.
En de Bosnisch/Nederlandse grootmeester Ivan Sokolov heeft eveneens niet stil gezeten. Omdat hij zijn carrière als bordspeler in de ijskast heeft gezet en zich toelegt op het trainen en coachen van talenten en teams, is hij nu bezig om zijn enorme kennis van het middenspel te openbaren. We mogen blij zijn dat hij zo openhartig spreekt over de moeilijke middenspelen die ontstaan in – wat ik noem – de grote openingen, zoals het Siciliaans, het Spaans of bijvoorbeeld het Frans. Mijn interesse ging onmiddellijk uit naar zijn beschouwing over één van de meest typische middenspelen die er bestaan, het egelsysteem, ook wel het drierijensysteem genoemd.

Klik hier om te springen naar de bespreking van boek 1 Klik hier om te springen naar de bespreking van boek 2

 

 

Lees meer >

Recensie: Beat the Dutch Defense (A Killer Weapon Against the DD) door Jan Boekelman

In deze recensie staat het boek Beat the Dutch Defense (A Killer Weapon Against the DD) centraal. Dit boek komt uit 2022 en is geschreven door de Nederlandse schaker en auteur Jan Boekelman (die het wel in het Engels heeft geschreven). Het boek gaat in het specifiek om het Staunton Gambiet (vernoemd naar Howard Staunton) tegen het Hollands. Een opening die steeds populairder aan het worden is en een rijke geschiedenis heeft (wat de naam van de opening ook doet vermoeden).

Lees meer >