In de schijnwerpers

In de schijnwerpers: WGM Iozefina Werle

Iozefina Werle is de regerend Nederlands kampioen bij de dames. Zij werd kampioen in 2019 en is dat om bekende redenen nog steeds. Dat kampioenschap is niet het enige succes dat ze met schaken heeft behaald. Ze is geboren en groeide op in Roemenië. Haar trainer, Vasile Manole, zag haar talent en dat bleek een schot in de roos. Op haar erelijst staan uitstekende resultaten bij Europese kampioenschappen en ook in Roemenië was ze dicht bij een nationale titel.

Lees meer >

In de schijnwerpers: Hans Bouwmeester

Hans Bouwmeester is de oudste nog levende schaakmeester van Nederland. Hij is inmiddels 91 jaar en zijn gezondheid is niet meer die van een jonge man. Maar ons gesprek was uitermate onderhoudend. Ik ken Hans nog uit mijn tijd bij Schaakclub Utrecht. Maar ik maakte al veel eerder kennis met hem. Zoals waarschijnlijk veel schakers begin jaren zeventig, verslond ik de Prismaboekjes waarvan hij, in samenwerking met onder anderen Bert Kieboom, de auteur was.

Op een goede dag meende ik een fout in een van de boekjes gevonden te hebben. Wij spraken elkaar (ik meen over de telefoon) en ik ging op de fiets van Harmelen (waar ik woonde) naar Vleuten, de woonplaats van de beroemde schaker en auteur. Hij ontving me uitermate gastvrij en ik liet hem de vermeende fout zien. Al snel bleek dat de fout in mijn hoofd zat en niet in de tekst. Gelukkig moesten we er beiden om lachen.

Pas jaren later ontmoetten wij elkaar af en toe weer. Deze keer in de zalen van het roemruchte SC Utrecht. Daar gaf hij soms ook schaaktraining. Hij deed het op een nauwgezette en zeer methodische wijze. Op een van die avonden liet hij zien hoe je de Pirc met zwart moest aanpakken. De kern van zijn betoog was dat je e5 moest proberen door te zetten. Na meer dan een uur training stak Lucas Bunge (een goede bekende van Hans) zijn vinger op en vroeg op plagerige toon:

In gepeins verzonken (Wikimedia commons)

“Maar Hans, als het zoveel moeite kost om e5 te spelen, waarom doe je het dan niet op de eerste zet?”

De zaal proestte van het lachen. Of de opmerking van de lolbroek bij Hans in goede aarde viel weet ik niet meer precies. Maar ik vermoed van niet. Daarvoor was hij te gedreven en serieus bezig.

Die gedrevenheid blijkt ook uit zijn verhalen over vroeger. In de Tweede Wereldoorlog ging hij naar de HBS. Maar hij kon zijn school pas na de oorlog afmaken. Daardoor ontstond er een probleem. Nederland was weliswaar bevrijd, maar we wilden ons koloniale bezit Nederlands Indië weer onder controle brengen en lieten ons verleiden tot een uitermate vervelende oorlog. Eufemistisch omgedoopt tot ‘politionele acties’. Hans vond dat nogal dom en deed er alles aan om onder de dienstplicht uit te komen. Maar hoe? Hij en zijn ouders waren verarmd door de oorlog. Dus was er geen geld voor een opleiding (mh – een reden tot uitstel van het vervullen van de dienstplicht). Tot overmaat van ramp werd hij ook nog goedgekeurd voor de gang naar Nederlands Indië. Hij zegt daarover:

“Ik was vastbesloten om niet te gaan. Ik had toen al contacten met talloze schakers over de grens. Desnoods smeer ik hem naar het buitenland!”

De redding kwam in de vorm van de kweekschool. Er was een groot tekort aan onderwijzers en hij kon een verkorte opleiding van 2 jaar volgen. Dat gaf hem net voldoende uitstel van militaire dienst om de ellende in de Oost te ontlopen. Uiteindelijk moest hij toch zijn dienstplicht vervullen en werd munitiesjouwer 2e klasse.

Na zijn diensttijd ging Hans het onderwijs in en gaf les op lagere scholen in Amsterdam en later in Gouda. Hij besloot om naast zijn baan wiskunde te gaan studeren. Dat ging in twee stappen. Destijds moest je staatsexamens doen. Dat was niet mis en een hele prestatie als je daarvoor slaagde. Het examen voor het tweede deel werd afgenomen door hoogleraren. In zijn geval Professor vd Woude. Dat was een uitstekende schaker. Hans had ooit van hem gewonnen. De prof zei op plechtige toon:

Lees meer >

In de schijnwerpers: Merijn van Delft

IM Merijn van Delft maakte al op jonge leeftijd kennis met het schaakspel. Pas wat later pakte hij de zaak serieuzer op en ging hij enthousiast spelen en trainen. Tegenwoordig is Merijn fulltime bezig met ons prachtige spel. Hij verzorgt al sinds jaren een wekelijkse rubriek voor ChessBase. U kunt de video’s via deze link bekijken (om de hele video te bekijken moet u een account bij ChessBase hebben).

Lees meer >

In de schijnwerpers: Xander Wemmers

Op de website van zijn club Paul Keres lezen we: “Xander afficheert zichzelf graag als de Oude Meester (OM). En het is waar, in het huidige Paul Keres 1 met het jonge grut is Xander de senior. Aan schaakkracht, wilsdrang en rattigheid heeft hij echter niets ingeboet.”

Xander is zo langzamerhand een oude rot, die tot mooie prestaties in staat is. Hij heeft twee grootmeesternormen op zak.

In het dagelijkse leven werkt hij als ZZP-er in de IT. Hij verricht werkzaamheden als trainer en software ontwikkelaar.

1. Wanneer ben je begonnen met schaken en wie heeft het je geleerd?
Dat is wel een heel standaard vraag om mee te beginnen. 😊 Mijn vader heeft het mij geleerd toen ik 5 of 6 was. Ik wilde al snel op een schaakclub maar was te jong. Een jaar of twee later ben ik lid geworden in De Lier, dezelfde club als waar Jan-Willem de Jong ook als jeugdspeler is begonnen.

2. Heb je naast schaken nog andere sporten of hobby’s?
Uiteraard heb ik het druk met werk. Ik werk als ZZP’er in de IT en ik geef allerlei trainingen op het gebied van Web Development, .NET Framework en C#. Dat betekent dat ik vaak thuis werk en achter Zoom of Teams bezig ben om presentaties te geven en mensen te ondersteunen bij hun software projecten.

Daarnaast heb ik allerlei grotere en kleinere hobby’s. Af en toe een weekendje weg met mijn vriendin Simone. Ik probeer tijd te vinden om te sporten maar dat doe ik nog lang niet genoeg om echt fit te zijn. Een goed voornemen voor het nieuwe jaar! Nu iedereen binnen zit is Zwift erg populair geworden. Dat mag de lezer zelf even opzoeken. 😊

3. Naar welke muziek luister je graag?
Classic Rock heet de stroming, denk ik. Binnenkort hebben we Genesis in Liverpool gepland staan. Kunnen we gelijk door naar het Beatles museum. Paul McCartney hebben we in Berlijn gezien. De man is een levend museum! Wonderbaarlijk dat de man nog zo actief is op zijn leeftijd; net als de Stones natuurlijk.

Ook Queen, Pink Floyd en de Dire Straits zijn bands uit mijn jeugd die nog altijd sterk klinken. Na 2000 is er qua muziek niet bijzonder veel te melden. Ik hoor wel eens wat moderne dingen maar over het algemeen schiet ik alleen maar in de lach als ik recente hits hoor.

Lees meer >

In de schijnwerpers: Frank Erwich

Frank leerde al op jonge leeftijd schaken en was zeer succesvol in de jeugd. Hij verzamelde maar liefst twaalf nationale jeugdtitels. Hij veroverde snelschaaktitels in alle leeftijdscategorieën en behaalde de titel van FIDE Meester. Zijn huidige rating is 2411.

Tegenwoordig is Frank vooral actief als schaaktrainer en auteur. Na zijn succesvolle periode in de jeugd richtte Frank zich meer en meer op het trainerschap. Zijn grote voorbeelden zijn Rob Brunia en Cor van Wijgerden. Hij is gediplomeerd schaaktrainer 3. Hij geeft onder andere schaakles op scholen, clubs en aan individuele schakers.

Frank is ook actief als auteur en redacteur bij New in Chess. Van zijn hand verscheen 1001 Chess Exercises for Club Players, een boek met – zoals de titel al aangeeft – maar liefst 1001 schaakpuzzels. Een heerlijk boek om elke dag een paar puzzels op te lossen! Van zijn hand is ook een e-Boek verschenen: Basic Chess Rules for Kids. U kunt het gratis downloaden via zijn website.
Naast zijn reguliere trainingsactiviteiten coacht hij ook spelers tijdens toernooien en verzorgt hij commentaar. Tevens heeft hij voor Chessity, een online schaakmethode, veel lessen gemaakt voor beginnende schakers.

Frank heeft uiteraard een grondige schaakopleiding gehad, maar daar is het niet bij gebleven. Ook op een ander vlak behaalde hij een titel. Hij studeerde in 2007 af aan de Universiteit van Leiden en mag zich Master of Science in Psychology noemen.

1. Wanneer ben je begonnen met schaken en wie heeft het je geleerd?
Mijn vader leerde me schaken toen ik een jaar of 6 was. Vervolgens ging ik op de woensdagmiddag een uurtje in de week schaken op de basisschool. Op mijn achtste werd ik lid van schaakclub Bobby Fischer in Wassenaar.

2. Heb je naast schaken nog andere sporten of hobby’s?
Fitness, hardlopen en zwemmen. Daarnaast ga ik er regelmatig op uit.

3. Naar welke muziek luister je graag?
House, dance en pop.

4. Heb je een favoriete auteur? Zo ja, wie dan?
In mijn studententijd las ik boeken van Dan Brown. Tegenwoordig vind/maak ik te weinig tijd voor literaire hoogstandjes. Biografieën over voetballers willen nog weleens door mijn vingers gaan.

5. Hoeveel tijd besteed je gemiddeld per week aan het schaken?
Sinds mijn laatste competitiewedstrijd in maart heb ik geen tijd meer besteed aan mijn eigen schaken. Aan mijn andere schaakactiviteiten (ik geef o.a. training, ben auteur en maak deel uit van de redactie van New in Chess) ben ik mede door corona en andere prioriteiten nu ongeveer 40 uur in de week kwijt. Dat was een paar jaar geleden een stuk meer.

6. Op welk moment of waardoor, kreeg je het idee dat je goed bent in schaken?
Toen ik op jonge leeftijd al snel veel partijtjes tegen leeftijdsgenoten en oudere kinderen wist te winnen en dit o.a. resulteerde in deelname aan nationale pupillenkampioenschappen. Dit was de opmaat naar het ‘serieuzere’ werk.

7. Wat was je beste resultaat tot nu toe?
In het seizoen 1999/2000 debuteerde ik namens LSG in de Meesterklasse. Ik scoorde 7 uit 9 en behaalde een TPR van 2570.

Lees meer >

In de schijnwerpers: Karel van Delft

Karel van Delft is een van de drijvende krachten achter de Schaakacademie Apeldoorn. Hij ontplooit schaakactiviteiten via Schaakacademie Apeldoorn. Hij werkte vijftien jaar als dagbladjournalist voordat hij in 2008 fulltime als schaakleraar aan de slag ging. Eerder studeerde hij in de avonduren psychologie aan de Universiteit van Amsterdam.

Zijn zoon, Merijn van Delft, bleek talent te hebben voor schaken. Dat triggerde de belangstelling van Karel voor de combinatie van schaken en psychologie.

Lees meer >

In de schijnwerpers: Rick Lahaye

Foto: Lennart Ootes

Rick Lahaye, lid van sv Spijkenisse, is niet alleen schaker, maar ook een enthousiast ondernemer en auteur. Hij schreef samen met Thomas Waanders het boek ‘Grenzen verleggen’. Ze deden samen wetenschappelijk onderzoek naar de prestaties van olympisch goudenmedaillewinnaars. De vraag ‘hoe het toch komt dat sommige sporters de absolute top bereiken?’ stond daarbij centraal.

Rick: “Onze conclusie was dat het behalen van de top een complex, dynamisch en uniek proces is waarbij duizenden factoren een rol spelen. Dat er geen heilige graal is en meerdere wegen naar Rome leiden. Dat is wellicht vanuit een wetenschappelijk perspectief een bevredigend antwoord, maar het geeft alleen geen houvast”.

“Als speler en coach wil je richting. Je hebt een kompas nodig. Wat ga je trainen en waarom eigenlijk? Meestal analyseer je als coach enkele partijen van pupillen om te zoeken naar patronen. Deze inzichten gebruik je om richting te geven aan de lessen. Je bent als coach alleen beperkt door tijd”.

Dat is één van de redenen waarom hij ChessAnalytics heeft opgericht. Alle partijen die je ooit hebt gespeeld kun je in hun database stoppen. Al deze partijen worden automatisch geanalyseerd en dan wordt gezocht naar patronen. Op basis van de inzichten in deze patronen bieden ze diensten aan voor leren en vermaak.

Dat gaat al heel ver. Het is bijvoorbeeld mogelijk automatisch alle eindspelstructuren te herkennen die er bestaan en zien hoe een speler daarop scoort. Alle toren- of pionneneindspelen die iemand ooit in zijn leven heeft gespeeld in zijn eigen partijen kan hij met een klik op de knop dan bij elkaar zien.

1. Wanneer ben je begonnen met schaken en wie heeft het je geleerd?

Ik heb schaken geleerd van mijn moeder toen ik vijf jaar oud was.

2. Heb je naast schaken nog andere sporten of hobby’s?

Ik wandel en hike* graag. In de zomer nog in Oostenrijk geweest voor een schaaktoernooi. In de ochtend en middag was het hiken in de bergen. In de avond was het dan schaken. Een ideale combinatie! Verder ontspan ik door het kijken van films en series. Tot slot haal ik veel energie uit ondernemen. Iets opbouwen vanuit niks, daar haal ik veel voldoening en plezier uit. Het voelt haast als een hobby.

3. Naar welke muziek luister je graag?

Heel uiteenlopend. Als ik echt moet kiezen, dan is het Coldplay.

4. Heb je een favoriete auteur? Zo ja wie dan?

Niet echt. Ik lees veel, maar dat zijn meestal wetenschappelijke artikelen of online artikelen waar ik iets nieuws van leer. Verder hebben series en films mijn voorkeur boven leesboeken.

5. Hoeveel tijd besteed je gemiddeld per week aan het schaken?

Het ligt aan de week, maar meestal tussen de 40-60 uur per week. In mijn hoofd ben ik 24/7 met schaken bezig. Lesgeven en vooral het verder door ontwikkelen van ChessAnalytics. Een platform uit de grond stampen met je team kost veel tijd. Ontwerpen en communiceren met programmeurs en computerwetenschappers over de te bouwen functionaliteiten, financiering, sales, marketing, klantenservice en vele andere aspecten die om de hoek komen kijken bij ondernemen. Die diversiteit is geweldig. Je takenlijst is alleen oneindig en je moet goed kunnen loslaten.

Lees meer >

In de schijnwerpers: IM Robert Ris

Noot van de redactie: we hebben besloten met ingang van vandaag een nieuwe rubriek, getiteld ‘In de schijnwerpers’ op te starten. Daarin zullen we een bekende, spraakmakende of bijzondere schaker een aantal vragen voorleggen. We hopen op deze manier dat de bezoeker van Schaaksite een idee gaat krijgen, wat voor bijzonder schaakleven we in Nederland hebben. De coördinator van deze rubriek is Michel Hoetmer en we trappen af met Robert Ris.

 

 

Robert Ris geboren op 14 april 1988 is Internationaal meester met een elo van 2464. Daarmee staat hij hoog op de ranglijst in Nederland. Robert is tegenwoordig vooral actief als trainer en auteur. Van zijn hand verschenen inmiddels meerdere boeken, zoals: Crucial Chess Skills for the Club Player 1 en 2 en The Modernized Svesnikov via Thinkers Publishing.


Hij is een vaste waarde bij ChessBase. Naast een wekelijkse show ‘The fast and the furious’ publiceerde hij ook diverse interessante dvd’s, zoals bijvoorbeeld ‘Calculation training’.

 

1. Wanneer ben je begonnen met schaken en wie heeft het je geleerd?

Van mijn vader toen ik 7 was en vrij snel daarna werden er schaaklessen op de basisschool georganiseerd en ben ik ook lid geworden van SV Zukertort Amstelveen.

2. Heb je naast schaken nog andere sporten of hobby’s?

Ik ben redelijk sport-minded en kijk graag naar bijna elke (bal)sport, vooral basketbal en voetbal. Zelf zwem ik graag.

3. Naar welke muziek luister je graag?

Ik heb een vrij brede muzieksmaak, maar op latin popmuziek wil ik nog wel eens los gaan!

4. Heb je een favoriete auteur? Zo ja wie dan?

Khaled Hosseini – De vliegeraar

5. Hoeveel tijd besteed je gemiddeld per week aan het schaken?

Ik ben full-time met schaken bezig in diverse functies, o.a. auteur boeken en dvd’s en organisator, maar ik ben vooral actief als (online) trainer/coach met studenten over de hele wereld. Voor meer info zie mijn eigen website: RobertRis.com

Lees meer >