Schaakstrategie 22
In deze aflevering een paar passages uit
Hoofdstuk 22: Ruimtevoordeel
De speler die meer ruimte heeft, kan gemakkelijker met zijn stukken manoeuvreren. Door het ruimtevoordeel is hij onder meer beter in staat om snel van de ene vleugel naar de andere vleugel te switchen. De speler met een gebrek aan ruimte zal moeilijkheden ondervinden bij een switch van zijn stukken. De samenwerking tussen zijn stukken kan verstoord raken om maar niet te spreken van bepaalde verkrampingsverschijnselen bij de opstelling van zijn stukken. Een belangrijke strategie voor de speler met minder ruimte is het ruilen van stukken. Dat klinkt logisch, want na stukkenruil zal hij vanzelf meer bewegingsvrijheid creëren. We hebben ondertussen een belangrijke constatering gedaan:
De speler met meer ruimte moet in principe stukkenruil vermijden.
Ex-wereldkampioen Karpov weet van wanten als het er¬om gaat een ruimtevoordeeltje uit te buiten.
Met zijn laatste zet 18. a2-a4 verlegt Karpov zijn operaties naar de damevleugel. 18… bxa4? Als Westerinen geweten had wat hem na deze zet te wachten stond, had hij zich wel tweemaal bedacht. 19. b4!! Een schitterend idee, dat zwart niet onderkend heeft. "Schaken is geen dammen" is een uitspraak die vooral onder de Nederlandse schaaktrainers gebezigd wordt. Daarmee wordt bedoeld dat men in het schaken niet verplicht is om terug te slaan en dus altijd een ‘open oog’ moet houden voor een ander type zet. Het automatisch terugslaan is soms niet het beste zoals in dit geval wordt onderstreept. De bedoeling van Karpov is om het zwarte paard op b7 in zijn ‘gevangenis’ te houden. Verder kan wit met de loper op a4 terugnemen, zodat de witte velden in het zwarte kamp (veld c6!) verzwakt dreigen te worden. [Na 19. bxa4? is deze stelling niet zo’n probleem meer voor zwart.] 19… a5 Zwart vecht hard om zichzelf los te werken door alle pionnen op de damevleugel te liquideren en zo veld c5 voor het slechte paard te creëren. Het is echter de vraag of het openen van de stelling op deze kant van het bord niet nadelig voor hem is aangezien zijn stukken minder mobiel zijn dan de witte. [Met het inlassen van een extra ruil op b4 19… cxb4 20. cxb4 a5 komt de zwartspeler nog altijd niet in een prettige positie terecht. 21. Lxa4 axb4 22. Lxb4 [Ook 22. Lc6 Txa1 23. Dxa1 Pc5 24. Lxb4 Pd3 25. Tb1 Pxb4 26. Txb4 levert vrijwel beslissend positioneel voordeel op.] 22… Lxa4 23. Txa4 Lf8 24. Pd2 geeft wit de vrije hand op de damevleugel.] 20. Lxa4 axb4 21. cxb4
21… Lf8?! [Zwart verandert zijn plannen, omdat hij 21… cxb4 niet vertrouwt in verband met de truc 22. Lxd7 Noodzakelijk is nu 22… Txa1 [want 22… Dxd7 faalt op 23. Txa8 Txa8 24. Pxe5 dxe5 25. Dg4 met een gemene damewinst vanwege de dubbele dreiging Dxg7 en Pxh6+.] 23. Dxa1 Dxd7 maar na 24. Lxb4 heeft wit de stelling ook in zijn greep.] 22. Lc6! Verreweg de beste zet. Zwart wordt nu nog verder ‘pat’ gezet, omdat de loper niet genomen kan worden. Het ongelukkige paard op b7 heeft dan namelijk geen velden. 22… Dc7 23. b5 Natuurlijk! Nu zwart geen gelegenheid kreeg om op b4 te ruilen, krijgt wit er een kanjer van een vrijpion bij. Het gevolg is dat zwart geen vin meer kan verroeren. 23… Pf6 24. Dc2 Teb8 Het is duidelijk dat wit op de damevleugel grote successen geboekt heeft. Karpov gaat minutieus verder. 25. Pe3 Dit slaat de spijker op zijn kop. Het paard maakt zich op om vanaf veld c4 een verlammende werking uit te oefenen. 25… Lc8 26. Pc4 Le7 27. b6 Dd8
Zwart is nu volledig aan banden gelegd. Met zijn volgende zet komt wit op tactische wijze verder. 28. Ta7! Wit gebruikt het steunpunt op a7 om zijn torens te verdubbelen. 28… Pd7 [Hij wil graag dat zwart op a7 neemt, want de dan ontstane vrijpion op a7 brengt onmiddellijk de beslissing na 28… Txa7 29. bxa7 Ta8 30. Ta1 en tegen de dreiging 31. Db3 gevolgd 32. Pb6 is geen kruid gewassen.] 29. Da4 Txa7 Dit is inmiddels gedwongen. 30. bxa7 Ta8 31. Da6 [Hier was 31. Tb1 wel zo gemakkelijk geweest.] 31… Dc7 32. Lxd7 Dxd7 [Op 32… Lxd7 zou 33. Pb6 op zijn minst een kwaliteit winnen.] 33. Pb6 Pd8
Een laatste stuiptrekking. 34. Da1! En met deze artistieke zet zorgt Karpov voor een waardig besluit van een consequent gespeelde partij. [Zowel na 34. Da1 Dxa7 [als na 34… Txa7 35. Pxd7 Txa1 36. Txa1 Lxd7 37. Ta7 verliest zwart materiaal. Hij gaf het derhalve op.] 35. Pxa8] 1-0
Hierbij het fragment via de viewer:
Belangstellenden kunnen het boek 
hier bestellen. Tevens treft u op deze webpagina de nodige aanvullende informatie aan.
De vorige afleveringen uit deze serie zijn hieronder te vinden:
